vrijdag 31 oktober 2025 tot vrijdag 12 december 2025  cursus
Locatie: Het Schip, Oostzaanstraat 45, 1013WG Amsterdam, 14.00 tot 16.00 uur

Nieuwe wijken van Amsterdam, door: Wendeline Dijkman, De Gebouwengids
In 3 lessen vertelt Wendeline over de nieuwste ontwikkelingen in onze stad, in wijken die in volle opbouw zijn. Op 31 oktober gaat het over het Bajes Kwartier, op 14 november over het Kenniskwartier van de Zuidas en op 12 december over de Sluisbuurt. We hebben het over stedelijke gebiedsontwikkeling, duurzaamheid, architectuur, infrastructuur. Gerealiseerde gebouwen worden onder de loep genomen en ook toekomstige plannen besproken. Zie details op de betreffende data. Hieronder schrijft u zich in voor de 3 lessen, u hoeft dan niet per les te boeken.

ACHV-leden € 35,00; swp-Leden € 40,00; Gasten € 50,00

donderdag 20 november 2025  excursie
Locatie: Zie de tekst

Het Centraal Station, herhaling 3, door: Wim Raap
Het Centraal Station, herhaling, door: Wim Raap In 1860 werden er al plannen gemaakt voor een nieuw en een centrale station, maar het heeft nog meer dan 30 jaar geduurd voor dat het Centraal Station werd opgeleverd. Maar kosten nog moeite werden bespaard met het gevolg een prachtig bouwwerk mede door de afmetingen, de materiaalkeuze, de gebeeldhouwde ornamenten en de kunstobjecten. Het meesterwerk van Pierre Cuypers en daardoor een visitekaartje van de stad Amsterdam. Een paleis voor de reiziger wordt het CS dan ook wel genoemd. Cuypers is hierbij mede geholpen door de Oostenrijkse schilder George Storm (ook verantwoordelijk voor de wandschilderingen in het Rijksmuseum) die prachtige objecten heeft vervaardigd. In het weer geheel authentiek restaurant krijgen we al direct een indruk van de schoonheid en functionaliteit van het gebouw, met enige info over de bouwtechnische zaken. Tijdens de rondgang door het gebouw kijken we ook naar de kapconstructie (bij oplevering een wereldwonder!), de andere wachtruimten en de centrale hal. Uiteraard lopen we langs de voorzijde, rijk gedecoreerd met beeldhouwwerken (onder meer van François Vermeylen). Bijna alle hebben een symbolische betekenis, alsmede ook nog enige pedagogische spreuken van Alberdingk Thijm (een grote vriend van Cuypers). Samenkomst: Restaurant der Eerste klasse om 13.15 uur. Duur: zo’n 1,5 uur. Prijs incl. audio apparatuur.

ACHV-leden € 12,50; swp-Leden € 15,00; Gasten € 17,50

foto janneslinders

dinsdag 25 november 2025  lezing
Locatie: Oranjekerk, Tweede van der Helststraat naast 1a, 1073AE Amsterdam (hoek Van Ostadestraat), 14.00 tot 16.00 uur (kaart zie Over ACHV)

De Wilde Stad, door: Geert Timmermans, was stadsecoloog
Amsterdam als natuurstad; er is geen stad ter wereld met zoveel bomen in het centrum. Geert Timmermans is als net gepensioneerde Amsterdamse stads ecoloog als geen ander in staat om ons mee te nemen naar het ontstaan van de groene stad met zijn biodiversiteit van 10.000 soorten. Aan de hand van afbeeldingen, grafieken, kaartjes en anekdotes laat hij de rijkdom zien aan muurplanten, insecten, vissen, slangen, vogels en zoogdieren in Amsterdam. Sinds kort wordt de natuur als belangrijke stedelijke kwaliteit van Amsterdam gezien. De Amsterdamse stedenbouw geniet daardoor veel bekendheid en faam zowel in het binnen- als buitenland. Inloop vanaf 13.30 uur, u bent welkom zonder aanmelding.

ACHV-leden gratis; swp-Leden € 2,50; Gasten € 5,00

woensdag 26 november 2025  excursie
Locatie: Zie de tekst

De Koninklijke Wachtkamer, door: Max Put
De wachtkamer van CS biedt een unieke blik op het reisverleden van de Koninklijke Familie. Deze parel is lange tijd voor het publiek onzichtbaar geweest, maar na een ingrijpende restauratie is ze weer toegankelijk voor het publiek. Cuypers had het hele ontwerp tot in de kleinste details doordacht, van de strakke vormgeving van de meubels in de salonruimte van de Koninklijke wachtkamer tot de sierlijke wanddecoraties en de bloemmotieven in de rest van het stationsgebouw. Ze maken duidelijk dat voor Cuypers de architectuur aan het hoofd van alle kunsten stond en alle vormen van kunst verenigde. Samen met onze deskundige gids breng je een bezoek aan deze prachtige Cuyperiaanse wachtkamer, die bovendien speciaal ontworpen werd voor onze Koninklijke familie. De entree van de Koninklijke Wachtkamer is op station Amsterdam Centraal, spoor 2b, bij het gouden hek. Hier worden we om 13.15 uur verwacht.

ACHV-leden € 15,00; swp-Leden € 17,50; Gasten € 20,00

vrijdag 28 november 2025  excursie
Locatie: Zie de tekst

De Koninklijke Wachtkamer, door: Max Put
De wachtkamer van CS biedt een unieke blik op het reisverleden van de Koninklijke Familie. Deze parel is lange tijd voor het publiek onzichtbaar geweest, maar na een ingrijpende restauratie is ze weer toegankelijk voor het publiek. Cuypers had het hele ontwerp tot in de kleinste details doordacht, van de strakke vormgeving van de meubels in de salonruimte van de Koninklijke wachtkamer tot de sierlijke wanddecoraties en de bloemmotieven in de rest van het stationsgebouw. Ze maken duidelijk dat voor Cuypers de architectuur aan het hoofd van alle kunsten stond en alle vormen van kunst verenigde. Samen met onze deskundige gids breng je een bezoek aan deze prachtige Cuyperiaanse wachtkamer, die bovendien speciaal ontworpen werd voor onze Koninklijke familie. De entree van de Koninklijke Wachtkamer is op station Amsterdam Centraal, spoor 2b, bij het gouden hek. Hier worden we om 13.15 uur verwacht.

ACHV-leden € 15,00; swp-Leden € 17,50; Gasten € 20,00

zaterdag 29 november 2025  excursie
Locatie: Zie de tekst

Armeense kooplieden in Amsterdam, door: Historicus René Bekius
Wanneer kwamen de eerste Armeniërs? Hoezo kwamen ze hier? Rond welke tijd hield de kolonie op te bestaan? Waardoor kwam dit? En welke was de plaats van Armeniërs in het stadsleven? Waarom mochten zij, terwijl dit katholieken verboden was, een kerkgebouw hebben dat zichtbaar was vanaf de straat? Begin 17e eeuw trokken veel nieuwkomers Amsterdam in, waaronder jonge Armeense kooplieden. De eerste Armeniërs vestigden zich in de Lastage, een Amsterdamse wijk met veel nieuwkomers. Ook latere Armeniërs hebben dat gedaan. In 1714 kreeg de Armeense gemeenschap formeel toestemming van de Amsterdamse burgemeesters om een pakhuis te kopen en te verbouwen tot een kerk. Dit gebeurde op de Krom Boomssloot, waar de kerk tot de dag van vandaag nog steeds gevestigd is. Met het uitsterven van de kolonie in de 19de eeuw verloor de kerk zijn bestemming. In 1915 vond er de Armeense genocide plaats, die meer dan 1,5 miljoen slachtoffers eiste en een enorme diaspora veroorzaakte. Vanaf de jaren zestig volgde een toestroom van Armeniërs naar o.a Amsterdam, hoofdzakelijk uit Turkije. Midden jaren 90 van de 20e eeuw lukte een aantal personen, waaronder de tapijthandelaar dhr. Kinébanian, om het geld voor de aankoop van het gebouw rond te krijgen. Hersteld in oude staat, werd de Armeens Apostolische kerk in 1989 ingewijd door de aartsbisschop van Parijs. Verzamelen in de kerk Krom Boomsloot 22, inloop vanaf 13.30 uur, lezing om 14.00 uur.

ACHV-leden € 9,50; swp-Leden € 12,50; Gasten € 15,00

maandag 1 december 2025  excursie
Locatie: Zie de tekst

De Krijtberg en de Jezuïeten, door: Pater J. Stuyt SJ
De jezuïeten zijn een religieuze Orde binnen de Rooms Katholieke Kerk, gesticht door Ignatius van Loyola in 1540. De Sociëteit van Jezus telt thans zo ’n 17.000 jezuïeten, verspreid over 127 landen. Zij werken als leraar, geneesheer, journalist, parochiepriester, sterrenkundige, geestelijk begeleider, studentenpastor … In 1628 arriveerde de Jezuïet Petrus Laurentii in protestants Amsterdam, waar de katholieken hun geloof niet meer openlijk mochten belijden. Het eerste kerkgebouw voor de orde was een schuilkerk aan de Herengracht. In 1654 werd een nieuwe schuilkerk gebouwd achter het huis ‘De Crytbergh’ aan het Singel. Toegang tot die schuilkerk was via een steegje aan de Herengracht (Katersteeg), dat nog steeds bestaat. Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland in 1853 mochten er weer kerken in het openbaar worden gebouwd. Aan het Singel werden een aantal huizen afgebroken en werd in 1881 gestart met de bouw van onze huidige kerk, die in 1883 werd ingewijd. De kerk is ontworpen door architect Alfred Tepe (1840 – 1920). Ze is gebouwd in neogotische stijl, wat mede bepalend is voor het feit dat het oog steeds omhoog wordt geleid. In 2000 in de kerk geheel gerestaureerd, zodat deze opnieuw in al haar glorie kan worden bewonderd. Samenkomst vanaf 13.15 in de entree Singel 446. Duur 1,5 uur.

ACHV-leden € 9,50; swp-Leden € 12,50; Gasten € 15,00

dinsdag 9 december 2025  lezing
Locatie: Buurtcentrum 'Zwanenmeer', Beemsterstraat 491, 1024BE Amsterdam-noord, 14.00 tot 16.00 uur (kaart zie Over ACHV)

Bolwerken van Amsterdam, door: Jan Kuchler
Na twee mooie rondleidingen krijgen we nu een lezing over de Bolwerken, met prachtige foto's. In 1663 was heel Amsterdam omsloten door een 5 meter hoge stadsmuur. Begonnen tijdens de stadsuitbreiding van 1610-1613 (Derde Uitleg) langs het westelijk deel van de Singel tot de Leidsegracht, was hij na aanleg van het 2e deel (rond 1660) 8 kilometer lang en liep in de vorm van een hoefijzer rondom de stad tot aan het IJ. Deze verdedigingslinie tegen vijanden werd omgeven door de 60 meter brede Singelgracht en kende 8 poorten en 26 bolwerken, een vijfhoekige uitbouw van de stadsmuur. Er stonden zware kanonnen op, van 7000 pond en zwaarder, versierd met wapens en namen van burgemeesters uit die tijd. Ook had ieder bolwerk een naam, net als de molens die op bijna ieder bolwerk stonden. Aanvankelijk waren deze van hout, zodat ze in tijden van oorlog snel konden worden afgebroken. Later werden de molens uit steen opgetrokken. De aanleg van de stad was een enorm bouwproject voor die tijd en hield bijna 2 eeuwen lang stand. Maar in de 19de eeuw verloren de muur en bolwerken hun militaire functie en vanwege de stadsuitbreiding werden ze een voor een afgebroken. Daarmee verdwenen ook de molens. De voormalige verdedigingsmuur van het oude Amsterdam is sinds maart 2010 weer zichtbaar door markering met plaquettes, op initiatief van pantomimespeler Rob van Reijn. U bent welkom zonder aanmelding vanaf 13.30 uur.

ACHV-leden gratis; swp-Leden € 2,50; Gasten € 5,00

Gerrit de Broen Amsterdam

vrijdag 12 december 2025  cursus
Locatie: Het Schip, Oostzaanstraat 45, 1013WG Amsterdam, 14.00 tot 16.00 uur

De Sluisbuurt, door: Wendeline Dijkman, De Gebouwengids
De Sluisbuurt gelegen op de westelijke punt van Zeeburgereiland, direct tegenover de Oranje Sluizen en het Binnen-IJ wordt een duurzame, groene wijk aan het water. Er komen 5.500 woningen, zoals gezinswoningen, studentenwoningen en woningen die met een groep te ontwikkelen zijn. De gebouwen worden gerealiseerd in een mix van middelhoogbouw, tot 30 meter hoog, en 25 torens van 30-125 meter. Daarnaast wordt er een kindcentrum gerealiseerd en heeft de hogeschool InHolland Amsterdam onlangs zijn intrek genomen in een spiksplinternieuw gebouw ontworpen door Cepezed. De Sluisbuurt wordt een duurzaam gebied, waar materialen zoveel mogelijk hergebruikt kunnen worden, gebouwen groene gevels krijgen en voor vogels en insecten eveneens allerlei duurzame appartementen worden aangelegd. Daarnaast krijgt de Sluisbuurt een ondergronds buizensysteem voor afval waardoor er geen bovengrondse containers nodig zijn en afvalwagen niet de wijk in hoeven. Hier schrijft u zich in voor één losse les, voor de volledige cursus schrijft u in op "Nieuwe wijken van Amsterdam".

ACHV-leden € 15,00; swp-Leden € 17,50; Gasten € 20,00

dinsdag 13 januari 2026  lezing
Locatie: Buurtcentrum 'Zwanenmeer', Beemsterstraat 491, 1024BE Amsterdam-noord, 14.00 tot 16.00 uur (kaart zie Over ACHV)

Gebouw van Barmhartigheid of Occo Hofje, door: Henk Looijesteijn, auteur
Midden in het drukke Amsterdam staat al ruim 250 jaar een oase van rust en bezinning, het Occo Hofje. Het werd gesticht door Cornelia Occo, een bijzondere vrouw, lid van een katholiek Amsterdams geslacht dat afstamde van de vooraanstaande koopman en mecenas Pompejus Occo. Met vallen en opstaan zocht Cornelia haar eigen weg om ten slotte haar vermogen te bestemmen voor alleenstaande oudere vrouwen als zijzelf. Daarvoor moesten woningen in het Gebouw van Barmhartigheid, nu het Occo Hofje, gesticht worden. Henk Looijesteijn schreef hier een lijvig boek over: “Salig sijn de barmhertigen, 250 jaar Occo Hofje 1774-2024”. Hij vertelt over haar afkomst, leven en werk en over haar nalatenschap, het Occo Hofje, ingebed in de geschiedenis van katholiek Amsterdam. Het is ook een verhaal van kooplieden en advocaten, leiders van hun gemeenschap, van talloze vrouwen die hier een toevluchtsoord vonden en van de regenten uit het Belgische geslacht Gilles de Pélichy, die nog altijd de 'barmhartigheid van Occo' hoog in het vaandel hebben staan. Inloop vanaf 13.30 uur, u bent welkom zonder aanmelding.

ACHV-leden gratis; swp-Leden € 2,50; Gasten € 5,00

dinsdag 27 januari 2026  lezing
Locatie: Oranjekerk, Tweede van der Helststraat naast 1a, 1073AE Amsterdam (hoek Van Ostadestraat), 14.00 tot 16.00 uur (kaart zie Over ACHV)

Vreemde gasten in Amsterdam, door: Gerard Arp, schrijver en uitgever
Wandelingen door de oude stad met buitenlandse ooggetuigen tijdens de Republiek. In de 750 jaar van het bestaan van Amsterdam was de periode van de Republiek bepalend voor de groei en ontwikkeling van de stad. Met de opkomst, bloei en neergang van de stad als centrum van handel, cultuur en wetenschap. Naast talloze immigranten kwamen er ook veel buitenlandse bezoekers naar Amsterdam. Zo’n 160 gasten uit 11 verschillende landen hebben hun ervaringen, ontmoetingen en gedachten opgeschreven in reisverslagen, brieven, dagboeken of memoires. Van de komst van de Spaanse prins Filip tot het vertrek van keizer Napoleon. Sommige verhalen zijn heel herkenbaar. Zoals bezoeken aan de Wallen met de ‘muziekhuizen’ (bordelen), en het bekijken van de Nachtwacht. Andere zaken speelden toen ook al: zoals een bed, bad en brood voorziening voor vreemdelingen, partijvorming, de eerste bubbel in de aandelenmark en verkwisting van geld door rijken aan extreme luxe, naast het zien van bittere armoede. De ‘vreemde schreven over ontmoetingen, gesprekken en het dagelijks leven van Amsterdammers. In vele oude prenten worden plekken en details uit het dagelijks leven in die tijd getoond. Gerard neemt ons mee langs die wandelingen. Inloop vanaf 13.30 uur, u bent welkom zonder aanmelding.

ACHV-leden gratis; swp-Leden € 2,50; Gasten € 5,00

dinsdag 10 februari 2026  lezing
Locatie: Buurtcentrum 'Zwanenmeer', Beemsterstraat 491, 1024BE Amsterdam-noord, 14.00 tot 16.00 uur (kaart zie Over ACHV)

Oproer en verzet in Amsterdam, door: Machiel Spruijt, historicus en filmmaker
De geschiedenis van Amsterdam is een geschiedenis van oproer en verzet. Kraak de Canon en reis mee door de verzwegen geschiedenis van de stad van vrije Friezen, beeldenstormers, wederdopers, provo’s en krakers. Deze lezing is een reis door 750 jaar Amsterdam aan de hand van oproer door de eeuwen heen. We gaan op zoek naar de rode draad in de Amsterdamse geschiedenis en het belang van opstand, oproer en eigenzinnigheid. Wat is oproer eigenlijk? En wat maakt Amsterdam uniek als het gaat om oproer en verzet? Is Amsterdam wel uniek? Misschien vinden we de antwoorden in het aansprekersoproer, het pachtersoproer of het vrouwenoproer… Inloop vanaf 13.30 uur, aanmelden niet nodig.

ACHV-leden gratis; swp-Leden € 2,50; Gasten € 5,00

dinsdag 24 februari 2026  lezing
Locatie: Oranjekerk, Tweede van der Helststraat naast 1a, 1073AE Amsterdam (hoek Van Ostadestraat), 14.00 tot 16.00 uur (kaart zie Over ACHV)

Stad van Water en Licht, Amsterdam in kaarten, door: Kester Freriks, schrijver en journalist
Visionaire kaartenmakers en stadsarchitecten ontwierpen gedurende 750 jaar nieuwe plannen voor Amsterdam, die ze vastlegden op kaarten. De kaarten zijn van bijzondere schoonheid en zeggingskracht en je ziet de stad groeien, van veendorp tot wereldstad. Zo is de wereldberoemde grachtengordel eerst getekend en ingekleurd als kaart, en daarna daadwerkelijk aangelegd. Dat geldt ook voor de Jordaan, de Pijp, de Watergraafsmeer, PlanZuid, Amsterdam-Noord en de wijken van nu en ook die van de toekomst. In “Stad van water en licht” wekt Kester Freriks die stadskaarten tot leven. In samenwerking met Reinder Storm, conservator van het Allard Pierson te Amsterdam, maakte hij een keuze uit de vele kaarten; een aantal wordt voor het eerst getoond in hun boek. De stad doorkruisend legt hij de oude kaarten over de huidige stad: wat zien we nu nog terug dat honderden jaren geleden al werd ingetekend? Kester Freriks hield eerder een lezing over Grensverkenningen voor ACHV. Inloop vanaf 13.30 uur, u bent welkom zonder aanmelding.

ACHV-leden gratis; swp-Leden € 2,50; Gasten € 5,00

dinsdag 10 maart 2026  lezing
Locatie: Buurtcentrum 'Zwanenmeer', Beemsterstraat 491, 1024BE Amsterdam-noord, 14.00 tot 16.00 uur (kaart zie Over ACHV)

Zorgvlied, door: Marcel Bergen, auteur en gids
De begraafplaats is sinds 2007 op twaalf onderdelen aangemerkt als Rijksmonument. Zorgvlied was de eerste begraafplaats die in Engelse landschapsstijl is aangelegd in de omgeving van Amsterdam, aan de oever van de Amstel. De periode 1869-1931 is uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt van belang vanwege de herkenbaar gebleven samenhang tussen parkaanleg, architectuur en funeraire symboliek. Verschillende uitbreidingen zorgden voor een zeldzame combinatie van oude en nieuwere wijzen van aanleg. De begraafplaats kent een grote variëteit aan grafmonumenten. De aanwezigheid van grafmonumenten van landelijk bekende personen uit onder andere de theater-, muziek-, kunstwereld en de politiek maken een bezoek aan Zorgvlied heel bijzonder. Verder zorgen zeldzame bomen en beplanting voor de mooie uitstraling van Zorgvlied. Het huidige Zorgvlied laat een unieke combinatie zien van oud en nieuw; van het romantische intieme deel van Zocher tot de meer open aanleg van de jaren '60 en de strakke vormgeving van de huidige tijd. Inloop vanaf 13.30 uur, aanmelden niet nodig.

ACHV-leden gratis; swp-Leden € 2,50; Gasten € 5,00

Foto Nancy Ubert

dinsdag 24 maart 2026  lezing
Locatie: Oranjekerk, Tweede van der Helststraat naast 1a, 1073AE Amsterdam (hoek Van Ostadestraat), 14.00 tot 16.00 uur (kaart zie Over ACHV)

ALV en voorstelling Snuffelen aan het Amsterdam van vroeger en nu, door: Gerard Voortallen
Dit jaar weer een bijzondere ledendag! Na een korte Algemene Leden Vergadering (circa 15 minuten) volgt er een vertelvoorstelling waarin Amsterdam op een luchtige manier van verschillende kanten wordt belicht. Vele zaken komen in deze voorstelling voorbij: een stukje historie, een kroegentocht langs een aantal opmerkelijke café's, beroepen van vroeger die uit het straatbeeld zijn verdwenen, het muzikale Amsterdam, historische gebouwen met een verhaal, een wel héél komisch bezoek aan de “masseur”, de Jordaan, de standwerkers en vele andere onderwerpen. Dit alles wordt ondersteund door zowel beeld als geluid. Er is een pauze en een nazit met hapjes en drankjes en gezelligheid, tot 17.00 uur. Inloop vanaf 13.30 uur, aanmelden niet nodig.

ACHV-leden gratis; swp-Leden € 2,50; Gasten € 5,00

zondag 12 april 2026  excursie
Locatie: Zie de tekst

Wandeling over Zorgvlied, door: Marcel Bergen en Frank Driessen
Zorgvlied is een unieke begraafplaats, vaak vergeleken met het beroemde Père-Lachaise in Parijs. Deze vergelijking is allesbehalve toevallig, want op Zorgvlied liggen talrijke prominente personen uit de wereld van kunst, cultuur, literatuur en politiek begraven. Een wandeling over deze historische plek is een bijzondere ervaring. Met paden en lanen die zich uitstrekken over 60 kilometer en meer dan 17.000 graven, biedt Zorgvlied een indrukwekkende reis door het verleden. Tijdens de rondleiding is er veel aandacht voor Zorgvlied als historisch en als modern gedenkpark. U komt meer te weten over de bijzondere graven op Zorgvlied van bekende én onbekende overledenen, de rijksmonumenten, moderne aspecten van Zorgvlied en de bijzondere groencultuur. Door de schitterende ligging aan de Amstel, de sfeervolle aanleg en de rust die de begraafplaats uitstraalt, is Zorgvlied al sinds jaar en dag een begrip. Sinds 2007 is Zorgvlied een Rijksmonument. Samenkomst vanaf 12.30 op het terras achter de witte kantoorvilla (Amsteldijk 273, hoofdingang). De wandeling duurt 2 uur. Pijs inclusief audio apparatuur.

ACHV-leden € 12,50; swp-Leden € 15,00; Gasten € 17,50

Foto Jacob Van Vliet