Bolwerk Ouderkerk
Klik op een foto voor een grote afbeelding en meer info.
bolwerk ouderkerk bolwerk ouderkerk drilveld

Naam: Bolwerk Ouderkerk
Adres: Weteringschans
Bouwjaar: 1661
Opdracht: Gemeente Amsterdam

In De Tijd van 23-10-1862 is een uitgebreid verhaal te lezen over het wel of niet ter beschikking stellen aan het Ministerie van Oorlog van een terrein op het bolwerk Ouderkerk voor de plaatsing van een kazerne. Dit speelt dan al tien jaar waarbij een eerder kabinet akkoord is gegaan met een terrein bij de asch- en vuilnisbelt bij de Weesperpoort. Een nieuw aangetreden minister vindt dit terrein niets en wil de kazerne weer plaatsen bij het Drilveld op het bolwerk. De gemeente en zeker het Paleis voor Volksvlijt zijn hier geen voorstanders van. De uitkomst is dat de gemeente zal proberen de minister een ander voorstel te doen. En zo werd, ook toen al, tien jaar onderhandeld tussen de betrokken autoriteiten over het vraagstuk of in de hoofdstad van het rijk nieuwe kazernes juist daar gebouwd zullen worden waar zij een belangrijke verfraaiing en uitbreiding van de gemeente in gevaar brengen, ofschoon de minister van oorlog verklaart dat hij niet aan een bepaalde plaats hecht, zolang het terrein maar geschikt is.

Maar zover is het nog niet. Het bolwerk wordt omstreeks 1661 gebouwd als bescherming van de Vierde Uitleg. Op het bolwerk komt korenmolen De Haan, Roode Haan of Roohaan.
Korenmolen De Haan voor 1654 aan de noordzijde van de Heiligeweg kwam in 1654 als standerdmolen op het bolwerk naast de Heiligewegspoort te staan. Met het vervallen van deze poort door de aanleg van de Vierde Uitleg wordt de molen in 1661 verplaatst naar dit bolwerk. Op een niet gespecificeerd moment wordt de korenmolen vervangen door een stellingmolen. De molen werd in 1872 gesloopt om de Huidekoperstraat door te kunnen trekken tot de Nicolaas Witsenkade.
In 1733 is er een testament van meesterkorenmolenaar Lambert Westeringh en echtgenote die malen op de Roije Haan.
Of Volkert Haagsman in dienst was bij Lambert weten we niet, maar hij leerde op deze molen het molenaarsvak. Bij zijn trouwen in 1737 was hij een ervaren molenaarsknecht. Een jaar later, op dertigjarige leeftijd, was hij zo ver dat hij een 25%-belang in korenmolen De Wolf binnen Amsterdam kon kopen.
Andere molenaars op deze molen waren in 1765 Jan Willemsz. Hogeboom.
In 1803 H.Marreveld en George Volkers. In dat jaar werd een vierde deel van de molen op de veiling te koop aangeboden, maar uiteindelijk niet geveild.
Vanaf 1820 is Marreveld opgevolgd door Johannes Jongeboer terwijl George Volkers er nog molenaar is. Met het overlijden van Volkers wordt zijn weduwe mede-eigenaar waarna deze belangen overgaan naar molenaar W.Pendraat.

De stadswal tussen de Utrechtsepoort en het bolwerk werd in 1804 wegens bouwvalligheid gesloopt. Gelijktijdig werd ook de sloop van het bolwerk aanbesteed. Het is geheel vergraven en opgegaan in de bebouwing tussen Westeinde en P.Pauwstraat. Achter het bolwerk lag een exercitieplaats, het Drilveld, dat het verdere verloop van de Lijnbaansgracht belette. Deze liep wel als smalle Kalversloot nog even door tussen de exercitieplaats en bolwerk. Met de uitbreiding van de Hollandsche Gaz Compagnie zijn alle delen van het bolwerk verdwenen.
In 1872 is er een veiling tot afbraak van een koffiehuisaffaire ‘Het nieuwe Plantsoen’ voormalig ‘De Boer van Schagen’ gelegen op het bolwerk ten oosten van de korenmolen. ‘De Boer van Schagen’ was in 1858 ook al op de veiling verkocht, toen omschreven als het hechte, sterke en weldoortimmerde huis met tuin waarin een Logement en Koffijhuishouders Affaire.

Meer lezen:
Amsterdam ommuurd (muren, poorten en bolwerken)
Bolwerk Reguliers
Utrechtsepoort

Voor het laatst bewerkt:

Bronnen:
wikipedia.nl
archief mr.J.H.van den Hoek Ostende
www.molendatabase.nl