Naam: Volksbadhuis 'Funen', (1984) Brouwerij 't IJ
Adres: Funenkade 7
Architect: Publieke Werken J.B.Springer, Publieke werken
Bouwtijd: 1911, 1925
Opdracht: Gemeente Amsterdam, Gemeente Amsterdam

De vereniging Oosterspeeltuin, die zich inzette voor het welzijn van de bewoners van de Oostelijke Eilanden, had al in 1905 een plan ontwikkeld voor een badhuis. De vereniging had hiervoor een bouwtekening gekregen van architect Berlage, maar kon de financiering zelf niet rond krijgen. Het bestuur wendde zich tot de gemeente Amsterdam die daarop besloot om het badhuis zelf te bouwen en te exploiteren. Het ontwerp van Berlage werd terzijde geschoven en architect 1e klasse Jacobus Bernardus Springer van de dienst der Publieke Werken tekende het gebouw.

Het Funenbadhuis is het eerste badhuis dat in opdracht van de gemeente is gebouwd. De doelgroep is de bewoners van de Oostelijke Eilanden en de Dapperbuurt. Het besluit tot de bouw werd in 1908 genomen, en in januari 1911 werd het badhuis geopend. Afhankelijk van het succes stonden nog een tiental badhuizen op de planning. Het volksbadhuis bestaat uit 17 douchecellen voor mannen en 2 badkuipen en 1 douchecel voor vrouwen. In 1923-25 volgde een uitbreiding met nog eens 10 douchecellen: 7 voor vrouwen, 3 voor mannen, deze zijn in de aanbouw in de stijl van de Amsterdamse School gebouwd. Op de verdieping was een dienstwoning.

In 1983 had Kaspar Peterson de stap genomen om Nederlandse speciaal bieren te gaan brouwen, in eerste instantie in zijn woning in de Pijp. Het werd echter een dermate groot succes dat het daar niet vol was te houden. Hij zocht een andere locatie voor zijn activiteiten.
Eind 1984 staat het voormalig volksbadhuis 'Funen' leeg en te huur. Het vervallen badhuis was op dat moment in beheer van het Gemeentelijk Grondbedrijf. Het Grondbedrijf werkte graag mee, omdat zij de kans dat dit onmogelijke pand ooit nog verhuurd zou worden zeer gering achtte. Vanaf de eerste bezichtiging ging het allemaal razendsnel, het contract werd getekend en de gemeente toonde zich van haar beste kant: Kaspar hoefde pas huur te betalen op het moment dat er geld verdiend werd. Het pand is ideaal om te brouwen met bijzondere ingrediënten mede door de aanwezigheid van een uitgebreid watertoe- en afvoersysteem en een stoomgenerator. Sinds 1985 is het voormalig badhuis in gebruik als brouwerij met proeflokaal. De eerste bieren die gebrouwen werden waren Zatte en Natte. Door de jaren kwamen er meer biersoorten vast of als seizoensbier bij en vonden de bieren ook steeds meer aftrek.
Peterson besloot in 2008 te stoppen als eigenaar van Brouwerij ’t IJ en hij werd opgevolgd door de nieuwe eigenaren Patrick Hendrikse en Bart Obertop. Zij introduceerden nieuwe bieren als de ‘IJ I.P.A.’, de ’IJ Flink’ en ‘PaasIJ’. Jaren later kon de brouwerij aan de Funenkade niet langer aan de groeiende vraag naar IJbier voldoen. Zo werd in januari 2013 een tweede brouwlocatie geopend aan het Zeeburgerpad 55. Alle fles en fust bieren van Brouwerij 't IJ komen nu daarvandaan, de tapbieren voor het proeflokaal worden nog altijd in het badhuis gebrouwen. In het voorjaar van 2019 heeft Brouwerij 't IJ in 't Blauwe Theehuis in het Vondelpark zijn tweede proeflokaal geopend. In het proeflokaal aan de Funenkade zijn nog verwijzingen naar het verleden te vinden. Het begint al op de stoep waar boven de ingang nog altijd de bordjes zijn met de ingang voor mannen en vrouwen. Achter één van de vergistingtanks zijn de oorspronkelijke tegeltjes en zeephouders aanwezig. En een bord met de oorspronkelijke openingstijden is met wat zoeken ook terug te vinden.

Het Nieuws van den Dag van 7 januari 1911 schrijft: ”Het nieuwe Gemeente-Badhuis.
In het nieuwe badhuis van de Gemeente, dat a.s. Maandag geopend wordt, hebben wij hedenochtend eens een kijkje genomen. De inrichting is gelegen aan de Funenkade bij de Zeeburgerstraat, den verbindingsweg tusschen Sarphatistraat en de Mauritskade. Het badhuis, dat een aardig sprekend geveltje heeft, is gebouwd onder leiding van den heer J.B.Springer, architect 1e kl. bij Publieke Werken.
Onder voorlichting van den heer dr.H.G.Kingeling, directeur van den Gemeentelijke Gezondheidsdienst, waarvoor, evenals de zweminrichtingen, deze nieuwe badinrichting ressorteert, konden we ons er van ochtend van overtuigen, dat het badhuis aan de nieuwste eischen voldoet en zeer hygiënisch ingericht is. 't Is in twee afdeelingen gesplitst, eene voor mannen en eene voor vrouwen. Wijl de ervaring tot nog toe leert, dat veel meer mannen dan vrouwen van baden gebruik maken, is de mannen-afdeeling uitgebreider. Deze heeft 17 douche-cellen met ‘warm en koud’-inrichtingen en verder alle gemakken, die men in een modern badhuis vindt. Na gebruik wordt telkens zo’n cel door den badknecht met een krachtige straal duinwater schoon gespoten, zoowel de wanden als de vloer. Voor de baden wordt ook uitsluitend duinwater gebruikt. De vrouwen-afdeeling, die eveneens in de puntjes in orde is, heeft twee mooie kuipbaden en een douche. De beide afdeelingen hebben afzonderlijke toegangen. De machines voor centrale verwarming en verwarming van het badwater zijn geplaatst onder leiding en volgens plannen van den ingenieur van P.W. den heer Lohr. Ze zijn geleverd door de firma Th.de Koster, alhier.
De geheele inrichting zal wel zeer voldoen, en ’t is te hopen, dat zoovelen er van gebruik zuilen maken, dat spoedig de bouw van een tweede gemeente-badhuis noodig zal blijken. Het badhuis zal bij wijze van proef voorioopig geopend zijn op de volgende uren: op Zondag van 7—9 uur des voormiddags; op Maandag van 7—9 uur des voormiddags en van 2—5 uur des namiddags; op Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 7—9 uur des voormiddags, van 2—5 uur des namiddags en van 7—9 uur des avonds; op Vrijdag van 7—9 uur des voormiddags, van 2—5 uur des namiddags en van 7—10 uur des avonds; op Zaterdag van 7—9 uur des voormiddags, van 12—5 uur des namiddags en van 7—10 uur des avonds.
De prijs der baden is als volgt: voor een kuipbad 6 cent; indien 10 kaartjes tegelijk worden genomen 5 cent; voor een stortbad, op Dinsdag, Woensdag, Vrijdag. Zaterdag en Zondag 6 cent; indien 10 kaartjes tegelijk worden genomen 5 cent; op Maandag en Donderdag 3 cent. Onder dien prijs is begrepen het gebruik van één badhanddoek. Voor een tweeden badhanddoek als mede voor zeep moet afzonderlijk worden betaald.”

Op de etiketteerafdeling is in de muur een herdenkingssteen ingemetseld die ons herinnert aan de zeventigste verjaardag en de feesten van koning Willem III. De steen is een geschenk van Simon Monk (1841-1909), een joodse koopman en een bekende Amsterdammer met 'grooten liefdadigheidszin'. Hij had wekelijks een tijdstip voor giften. In 1890 schonk hij fl. 10.000,- aan de Amsterdamsche Vereeniging voor Volksbaden welke toen net was opgericht. Het doel van de vereniging was de volksgezondheid te bevorderen
1. door het stichten en beheeren van goedkoope badinrichtingen;
2. door mede te werken aan het inrichten van baden in scholen, fabrieken, kazernen en dergelijke gebouwen;
3. door alle wettige middelen, welke het baden kunnen ingang doen vinden.
Ze hebben twee baden in beheer gehad, vanaf 1890 een badhuis aan het Karthuizerkerkhof en een tweede vanaf 1894. Het badhuis aan het Karthuizerkerkhof dankt zijn naam Koning Willemsbadhuis aan deze ingemetselde gedenksteen aldaar, welke een voorwaarde was voor de gift van Simon Monk. Het badhuis en de vereniging zijn in 1905 opgehouden te bestaan bij gebrek aan belangstelling.