Adres: Nieuwe Kerkstraat 141
Architect: -; Moeton jr., Hendrik; Elte, Harry; Prins, Gerard
Bouwtijd: -; 1883; 1928; 1990
Opdracht: -; Portugees-Israëlitische Gemeente; Portugees-Israëlitische Gemeente; -
In 1883 verbouwt architect Hendrik Moeton jr. het bestaande huis tot Godsdienstschool. Aansluitend was de Portugees Israëlitische
Godsdienstschool tot 1927 op dit adres gevestigd. De school gaf aanvullend joods onderwijs aan circa 150 kinderen
die verder de openbare school bezochten. Zij kregen onder meer lessen van Joseph Jessurun overleden op 3 februari 1927, 80 jaar oud. Hij was 60 jaar
lang als onderwijzer werkzaam geweest op de Portugees Israëlitische Godsdienstschool. Bij zijn overlijden werd Joseph in ‘De Vrijdagavond’ geprezen
voor zijn kwaliteiten als onderwijzer, er werd met name vermeld dat het tuchtigen van de leerlingen door hem vrijwel nooit nodig was. Daniël Santcroos
was een andere onderwijzer op deze school. Hij was bijna 50 jaar aan de school verbonden. En in 1926 was hij 50 jaar verbonden aan het Portugees-Israëlietisch
Seminarium.
Sara Jesserun, dochter van Joseph, trouwde in 1910 met Israël Overste en zij kwamen in hetzelfde jaar op dit adres te wonen.
In 1928 is er de piano-groothandel van S.(I.) van Praag gevestigd. Van Praag probeerde zijn handel uit te breiden, want hij verkocht in 1928 ook de
‘makrophon’, een apparaat dat een combinatie was van een pathéfoon en een radio. Een pathéfoon is een platenspeler. Hij was daarmee zijn
tijd ver vooruit. Van Praag woonde zelf in de Den Texstraat 47boven.
Het pand is voor de periode dat Van Praag het huurde grondig verbouwd door architect Harry Elte. De uitgebouwde schoollokalen van de begane grond en
de eerste verdieping werden tot magazijnruimte omgebouwd. De bovenwoning bleef ongewijzigd. Er kwam een nieuwe onderpui in Amsterdamse School-stijl.
De piano-groothandel Van Praag werd op een niet bekend moment opgevolgd door de tabaksgroothandel van Barend Stuiver, gehuwd met Rosa van Straten.
Zowel Rosa als Barend komen in 1944 in Auschwitz om het leven. Hun dochter Kea zij overleefde de oorlog. Kea kwam als 12-jarig meisje in 1942 in
Auschwitz terecht en werd er drie jaar later bevrijd. Ze overleefde omdat ze vanwege haar bloedgroep ‘nuttig’ was voor medische experimenten.
Eén van de bewoners van een bovenverdieping omstreeks 1940 was Salomon Hart (1888-1940) van beroep verpleger en zijn kinderen Eliezer Mozes Hart
(1921-1943) en Eva Cune-Hart (1917-1943). Zij zullen de oorlog niet overleven in tegenstelling tot zijn vrouw en hun moeder.
Het gebouw kreeg in 1941 op last van de Duitsers opnieuw een bestemming als school voor joodse kinderen. Ditmaal was het verplicht. Nog altijd zijn
er de vrolijke muurschilderingen van kabouters, katten en zwanen te zien, tussen 1941-1943 in de benedenruimte gemaakt door de onderwijzers en kinderen.
In 1943 werden de kinderen afgevoerd en vermoord, waarmee de schoolbestemming voorgoed verloren is gegaan.
Na de oorlog werd de tabaksgroothandel voortgezet als ‘Fournituren Tabaksindustrie v/h B Stuiver’ door Izaak Feiwel, gehuwd met Catharina Stuiver, een
zuster van Barend. Zij woonden in de Biesboschstraat 40. Het bedrijf huisde tot 1980 op Nieuwe Kerkstraat 141-huis en 141-1.
Sinds 1980 is het loodgietersbedrijf van C.J.Ockeloen op dit adres te vinden. Deze laat in 1990 het pand verbouwen door architect Gerard Prins waarbij de
door Elte ontworpen onderpui vervangen werd door een namaak-18e eeuwse pui.