Naam: De Swaen
Adres: Singel 83-85
Bouwtijd: 1652
Opdracht: Nicolaas Swaen

Het oude veerhuis De Swaen, een veerhuis is oorspronkelijk een café of overnachtingsplaats waar men kon wachten totdat men werd overgezet met een veerboot naar de haven, dat zijn huisnaam ontleend aan de eerste eigenaar Nicolaas Swaen, heeft nog altijd de uiterlijke verschijningsvorm daterend uit 1652. Het woongedeelte bevond zich toen op de begane grond en de eerste verdieping. In de 18de eeuw werd in het hoge voorhuis, oorspronkelijk voorzien van een kleine galerij met een hangkamertje, achter de hoekpui een volledige insteek ingebracht. Het huis is gebouwd met een pilastergevel met Ionische kapitelen en festoenen in de stijl van het Hollands Classicisme en 'Van Campen-voluten' (de voluten staan schuin van de muur af in plaats van plat tegen de muur te liggen).
Opvallend is de bouwrichting van het pand, de voorgevel aan de steeg, de lange zijde van het pand staat aan de gracht. Dat is ongebruikelijk voor een woonhuis, maar niet voor een veerhuis zoals De Swaen dat als alle bedrijven aan de steeg gelegen was. Hier is ook het huismerk, de gevelsteen De Swaen aangebracht. Voorts is in de gevel een jaartalsteen gedateerd 1652 terug te vinden. Beide gevels, zowel die in de steeg als aan de gracht, staan op vlucht gebouwd. In de 18de eeuw is de halsgevel aan de steeg gewijzigd in een tuitgevel.

Singel 83 kreeg in de loop van de 19de eeuw een houten onderpui, waarvoor de Ionische pilasters horizontaal werden onderbroken. Ook werden de ramen naar beneden toe verlaagd. In de brede middentravee maakte de oorspronkelijke entree met toegangspoortje plaats voor de huidige dubbele glasdeur met zijraam.
Singel 85 is 17de eeuws. Volgens een in 1995 uitgevoerd bouwhistorisch onderzoek is de houten onderpui op de hoek van Singel en Lijnbaanssteeg omstreeks 1600 aangebracht. In het interieur zijn nog bouwelementen uit de eerste bouwfase aanwezig als het houtskelet en kruiskozijnen.
In 1941 volgt een restauratie naar ontwerp van ir.A.Boeken. De plannen van de architect werden slechts ten dele uitgevoerd. Behalve constructief herstel vond herstel en aanvulling van de hoekpui plaats. In het interieur werd op de eerste verdieping van Singel 85 een kamer in ‘Oud-Hollandse stijl (17de eeuws)’ aangebracht met een kleine schouw, een bedstee, veel Delfts-blauwe tegels en een marmeren vloer.

In 1996 volgde opnieuw een restauratie, waarna het de functie van hotel terugkreeg. In 1998 zijn de gevels in prachtige kleuren geschilderd: Bentheimer voor de ornamenten, de kroonlijst en de kozijnen, wit voor de roedeverdeling van de ramen en rood en groen voor de luiken.
In 2018 werd een grote interne verbouwing afgerond en veranderde de naam in Hotel The Craftsmen. Het eerdere hotel had 10 kamers met een dienstwoning. Dit is gerenoveerd naar 14 hotelkamers met bijhorende receptie, eetgedeelte en keuken voor de gasten. Hierbij zijn de karakteristieke elementen van het interieur behouden en hersteld, zoals de 17de eeuwse kamer uit 1941. Het interieur werd met materialen van vergeten beroepen ingericht.

Eigenaren
Nicolaas Swaen kocht in 1651 een erf met drie woningen op de hoek van Singel en Lijnbaanssteeg. Hij liet het verbouwen tot een dubbel woonhuis onder één dak. De drie panden zijn nu zodanig met elkaar verweven dat het feitelijk een geheel is. Het huis had in de 17de eeuw meerdere namen. Het was bekend als ‘De Lontsche Cay’, ‘Het Oude Veerhuis’ en ‘De Swaen’. Nicolaes was een kruidenier en kruidkundige uit Rotterdam en was getrouwd met Elisabeth de Reus (1609-1665). Elisabeth was de dochter van Johan de Reus, burgemeester van Rotterdam en administrateur van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. De zwaan vinden we in de voorgevel terug op een gevelsteen. Elisabeth de Reus overlijdt als laatste van het echtpaar. Zij heeft als erfgenamen aangewezen haar dochter Margriet Swaen (1638-) getrouwd met Willem Hogendorp en haar zoon Roelof d'Swaen (1644-1697). Januari 1672 verkocht Roelof Swaen de helft van het huis aan Maria Flamen, weduwe van Willem Hogendorp.
Roelof Swaen was in dienst van de Admiraliteit van Amsterdam en luitenant onder admiraal Michiel de Ruyter. Roelof was kapitein van het schip ‘Noord-Holland’ en nam in 1690 deel aan de slag bij Beachy Head (Het Kanaal voor de Engelse kust). Hij voer op één van de drie schepen die terugkeerde. Bij zijn terugkeer werd Roelof benoemd tot kapitein van ‘De Vrede’, een schip dat bij een storm in 1697 bij het Spaanse Ibiza verging.

Anna Swaen-van Sijdenburg erft het pand na de tragische dood van Roelof Swaen. In 1698 trouwt ze met een rijke weduwnaar, koopman en taxateur van edele metalen Andries Gallus Grill. Hij (1656-1721) was de zoon van chirurgijn Johannes Gallus. Zijn eerste vrouw was zijn nicht Catharina Grill, wiens naam hij toevoegde aan de zijne. Dit werd vaak gedaan voor zakelijke doeleinden. De dubbele naam van zijn tweede vrouw Anna geeft aan dat ze zelf weduwe was.
Na het overlijden van Anthony Grill, een afstammeling van Anna Swaen-van Sijdenburg en Andries Gallus Grill, wordt het pand in 1734 overgedragen aan Christiaan Hulst om een schuld af te betalen. Christiaan runt met zijn broer een bedrijf in kolen en een smederij waar ze ankers maken. Na het overlijden van Christiaan Hulst werd het pand geschonken aan Ludewina Wijnanda van Keulen (1745-). Het werd doorgegeven via haar moeder Catharina Maria Buys, die familie was van Christiaan. Ludewina was afkomstig uit een familie van cartografen. Een van haar voorvaderen, Johannes van Keulen (1654-1715), had een succesvol bedrijf met het drukken van zeekaarten. Zijn zoon nam het bedrijf over en gaf het op zijn beurt door aan zijn zoon, enzovoort, tot 1801. Onder andere de Verenigde Oost-Indische Compagnie zou hier hun kaarten vandaan krijgen.
Na het overlijden van Ludewina in 1808 werd het pand in 1811 verkocht. Tot 1853 is niets terug te vinden, maar dan is Singel 83 het adres van Pension Het Blauwe Kruis. Dit was een hostel voor katholieken die afzagen van alcohol. Het is het eerste gedocumenteerde gebruik van het gebouw als een plek om te overnachten. Naast de deur, op nummer 85, is een transport- en verzenddienst. In de beginjaren van de 20e eeuw diende het pand een nogal vreemd, tweeledig doel. Nummer 83 was nog steeds een hostel en koffiehuis voor degenen die zich onthielden van alcohol. Ernaast, op nummer 85, was een slijterij.

Huis de Swaen werd in 1917 gekocht door Gerrit Jan Brouwer, die daar Hotel Brouwer opende, een populaire optie voor toeristen met een beperkt budget die voor een korter verblijf in Amsterdam waren. Reizigers konden visitekaartjes, briefjes of persoonlijke berichten achterlaten die door de eigenaar aan de gigantische kroonluchter in de hoofdkamer werden gespeld. Brouwers broer dreef op 85 een sigarenhandel en volgens een reclamebord in de jaren twintig een bestel- en bootdienst op Huizen, Naarden, Lisse, Sassenheim, Noordwijk, Landsmeer, Akmaar, Hoorn, Oosterhout, Halfweg en Giessendam. In 1980 werd het hotel gesloten en na een uitgebreide restauratie in 1998 heropend.
Van 1983 tot 2018 is Wim Brouwer de eigenaar van het hotel. Eerder was hij al partner in de zaak met zijn moeder en oom, maar als Gerrit Jan Brouwer overlijdt, krijgt hij het hotel als erfgenaam geschonken.
In 2018, na 100 jaar familie Brouwer aan het roer, is een nieuw tijdperk aangebroken. De familie Zandbergen neemt het hotel over en heropent als Hotel The Craftsmen, een boutique hotel waar Nederlandse historische ambachten in ere worden gehouden. In de inrichting worden verschillende oude ambachten geëerd. Antieke werkbanken dienen als bureaus en naaimachines als lampen. Ook is er een volledige collectie schoenmakersgerei om zolen te slijpen. De antieke spullen kregen zo een nieuwe functie.