A.S.Onderwijzerhof
Klik op een foto voor een grote afbeelding en meer info.
Onderwijzerhof 1-19 Onderwijzerhof, Voor water

Het hof is vernoemd naar Abraham Samson Onderwijzer (Muiden, 24 juli 1862 - Amsterdam, 17 november 1934).

Hij was een Nederlands-Joodse opperrabbijn en bijbelvertaler en de oprichter van de Joodse vakbond Betsalel.
Hij studeerde aan het Nederlands Israëlitisch Seminarium onder rector en opperrabbijn dr.Joseph Hirsch Dünner en aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1884 met hoogste onderscheiding zijn kandidaatsexamen in de klassieke talen behaalde.

Op 19 september 1886 legde hij het Moré-examen af. Ook hierin slaagde hij met de hoogste onderscheiding en werd op 24-jarige leeftijd als rabbijn geordineerd.
Hij werd op 5 juli 1888 toegewezen aan de Asjkenazi gemeente, de Nederlands-Israëlietische Hoofdsynagoge van Amsterdam als opvolger van Abraham van Loen.
Onderwijzer trouwde met Lea Wagenaar zuster van opperrabbijn en Seminarium-rector Lion Wagenaar. Ze kregen negen kinderen.
Onderwijzer vertaalt de Torah in het Nederlands, een vijfdelig werk, dat tussen 1895 en 1901 verschijnt. De vertaling gaat vergezeld van het commentaar op de Pentateuch (is de vijf boeken waaruit de Thora bestaat, Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium) door Rasji, de grootste Joodse bijbelgeleerde uit de Middeleeuwen.
Op 29 oktober 1895 richtte hij de Joodse vakbond Betsalel op. Betsalel zorgde voor de religieuze behoeften van de vakbondsleden, voor een groot deel diamantbewerkers. Hoewel Betsalel volledig onafhankelijk is van de ANDB ondersteunt ze deze organisatie wel.
Op 11 maart 1917 wordt hij tot opperrabbijn verkozen van de Asjkenazische gemeenschap te Amsterdam en Noord-Holland en is daarmee de eerste opperrabbijn van Amsterdam die op Nederlandse bodem is geboren.
Abraham Samson Onderwijzer kwam in 1934 om het leven na een aanrijding met een tram, een ongeval dat misschien te wijten was aan zijn doofheid van de laatste jaren.

Het hof wordt omsloten door de woongebouwen de Slinger en het Torentje van wooncomplex De Halve Wereld en de achterzijde van de voormalige Hoogduitse synagogen waarin tegenwoordig het Joods Historisch Museum is gevestigd. In woongebouw het Torentje is een gevelsteen De Halve Wereld aangebracht. De naam voor het complex zou door de bewoners zijn bedacht en ontleent aan de bekende Nederlandse uitdrukking: 'brutalen hebben de halve wereld'. Daarmee zou verwezen worden naar de achtergrond van vele bewoners van het eerste uur die uit de krakersbeweging afkomstig zouden zijn.

Op het hof staat sinds 1987 een kunstwerk van brons en Sardijns graniet. Onder de grond gaat het kunstwerk nog zo'n veertig centimeter door. Het is vervaardigd door Harald Schole en heeft als naam meegekregen 'voor water'. De open bronzen structuur verwijst naar de vorm van de lichtkoepel van de voormalige Synagoge. De 'poten' kunnen ook wel gelezen worden als lichtstralen.

Meer lezen:
Opperrabbijn
Rabbijn
Schole, Harald

Voor het laatst bewerkt: