Tweede Marnixplantsoen
Klik op een foto voor een grote afbeelding en meer info.

steen in 3 gespleten steen in 3 gespleten

Naamherkomst: Genoemd naar Filips van Marnix, heer van Sint Aldegonde (1538-1598). Hij was vriend en raadsman van prins Willem van Oranje, opsteller van her verbond der edelen (1568). Marnix is ook de dichter van ons volkslied, het Wilhelmus.

Het Tweede Marnixplantsoen is ontstaan omstreeks 1875 als de stadsomwalling geslecht wordt en de Marnixstraat, voordien Schans, wordt aangelegd. Het plantsoen is een overblijfsel van het bolwerk Rijkeroord en krijgt bij raadsbesluit van 3 april 1912 deze naam. In het plantsoen staan enkele kunstwerken.
Aan de noordzijde in het plantsoen lag het sculptuur ‘Steen in drieën gespleten’ van Pjotr Müller uit 1980. De blokken hardsteen waren na 25 jaar dermate beschadigd dat het kunstwerk niet meer te houden was. Het gehele kunstwerk is daarom verwijderd. Op een betonplaat van vijf bij twee meter was een blok hardsteen geplaatst in de kleur zwart/grijs. Dit stuk was in drie stukken gekloofd die ongeveer even groot waren. Er zat een tussenruimte van circa 25 centimeter tussen de drie delen. De buitenzijde van het blok was glad. Waar gekloofd was, is de oppervlakte zeer ruw.

violist violist

De rennende man met vioolkist op de hoek van het Tweede Marnixplantsoen en de Marnixstraat is bekend als De blauwe vioolspeler (1982) van De Onbekende Beeldhouwer (F.d.G). Het is het eerste beeld van een serie beelden die opdoken in Amsterdam van een onbekende maker. Of moeten we zeggen makers? In de periode 1989-1995 werden vijf beelden van anonieme makers geplaatst waaronder het beeld ‘de violist’ in de Stopera. Aan het begin van de reeks anonieme plaatsingen werd de eersteling voor een grondige opknapbeurt uit het plantsoen verwijderd. Geheel in stijl zonder aankondiging of uitleg waardoor er sprake was van bezorgdheid en diefstal werd vermoed. Het beeld kwam blauw gekleurd weer terug. Begin 2011 werd het beeld weer weggehaald, de vioolkoffer was er slecht aan toe. Toen het beeld terug kwam was de vioolkist weliswaar weer in prima staat, maar hadden de herstellers het beeld helderblauw gekleurd. Dit werd na protesten uit de buurt al snel hersteld in donkerblauw.
De gemeente Amsterdam liet uiteindelijk in 2005 het volgende weten: ‘De afgelopen vijftien jaar is het Amsterdamse straatbeeld verfraaid met diverse plastieken van een onbekende kunstenaar. De verrassende bronzen en ijzeren beelden zijn zonder enige aankondiging in het holst van de nacht geplaatst door de maker. Inmiddels is bekend dat het gaat om een Amsterdammer die zijn brood verdient als medicus en in zijn vrije tijd kunstenaar is. De gemeente Amsterdam heeft deze werken in eigendom ontvangen, op voorwaarde dat de identiteit van de kunstenaar(s) niet bekend wordt gemaakt.’

de trap de trap

Sinds 2017 staat het kunstwerk De Trap van kunstenaar Steffen Maas in het plantsoen. Op de treden van de trap staat een gedicht, aan de rechter zijde staan de namen van de kunstenaars met de jaartallen 2016-2017. Steffen Maas zegt over deze hardstenen trap:
’Van A naar B
van afkomst naar bestemming
van herinnering naar verwachting
van afwending naar toenadering.’

de trap de trap

Het andere deel is een gedicht van K.Schippers dat op de treden is afgebeeld. Opvallend hierbij is dat de blik van de kijker automatisch van laag naar hoog gaat, terwijl het gedicht over het Tweede Marnixplantsoen van boven naar beneden is afgebeeld.
’Heb je de treden
net vluchtig bekeken
en nog geen keuze
gemaakt voor een zin
of een paar woorden?
Laat het anders
bij een geheel
zonder ergens op
in te gaan. Kies je nu
toch een tree, wat
moeten we dan met al
die andere. Hoe krijgt
wat je niet kiest toch
een plaats? Voor die ene
tree is de hele trap
nodig, als voor een
wenkbrauw het hele
gezicht. Wat zegt de
trap zelf? Dat hij hier
alleen maar staat zodat
jij hem nu kunt zien’

Meer lezen:
Bolwerk Rijkeroord
Maas, Steffen
Müller, Pjotr
Onbekende Beeldhouwer
Schippers, K.

Voor het laatst bewerkt:

Bronnen:
wikipedia.nl
Buitenkunst Amsterdam
Gemeente Amsterdam