Hoogte Kadijk
Klik op een foto voor een grote afbeelding en meer info.
Hoogte Kadijk 8-20

Naamherkomst: Na het aanslibben van veel buitendijks land voor de oude zeedijk, de Sint Antoniesdijk, werd een zomerkade of kadijk aangelegd. Kadijk komt van kaaldijk, een dijk zonder voorland. In eerste instantie werd gesproken over de Nieuwe Zeedijk, maar deze naam raakte al snel in onbruik. Een verdere verhoging van deze nieuwe dijk voerde tot het gebruik van de term Hoogte Kadijk, in tegenstelling tot de achterliggende Laagte Kadijk waar de dijk niet was verhoogd.

Hoogte Kadijk 12-18 Hoogte Kadijk 12-16 Hoogte Kadijk 12

Adres: Hoogte Kadijk 12
Architect: Gerbrand Slegt
Bouwjaar: 1725
Opdracht: Gerbrand Slegt

In 1722 worden aan de Nieuwe Zeedijk meerdere erven uitgegeven. Gerbrand Slegt (1677-1739) verwerft een erf in eigendom en bouwt in 1725 zelf een groot huis met halsgevel en een aangebouwd achterhuis. Waarschijnlijk ziet hij wel kans de bouwmaterialen met korting aan te schaffen, hij is tenslotte meester-scheepstimmerman. In deze hoedanigheid heeft hij regelmatig werk van de Admiraliteit in zowel nieuwbouw (eigen ontwerp) als herstel. Bij zijn overlijden in 1739 omvat de erfenis de scheepswerf Gerbrand Slegt op Kattenburg en 16 huizen en erven op de Oostelijk Eilanden. In de Oosterkerk zijn nog ‘twee grafsteede (=tombe) op naam van Gerbrand Slegt, geteekent met de no. 214 & 284’.

Hoogte Kadijk 12

Gerbrand is achtereenvolgens gehuwd met Margreta (de) Vos en vanaf 1724 met Gerarda Kamerling. Uit dit tweede huwelijk is een dochter Margaretha Geertruyd Slegt (1725-1780) geboren. Zij is getrouwd met Johannes de Wit de Jonge en na zijn overlijden met predikant Huybert Gerard Keer. Johannes de Wit de Jonge wordt in 1759 vermeld als directeur van de visserij in Straat David (walvisvaart). Margaretha laat bij haar overlijden een collateraal vermogen na van fl. 676.000,- waarvan fl. 419.000,- aan haar echtgenoot toekomt.

Hoogte Kadijk 12 Hoogte Kadijk 12

Het huis aan de Hoogte Kadijk werd in 1753 door de zoon van Gerbrand Slegt verkocht aan Abigail Coeck, in 1732 getrouwd met Everhardt van Reekening. Zij bewoont het en na haar overlijden laat ze het huis na aan haar dienstmaagd Hilletje Nagtegaal (1728-1789). Hilletje is in 1776 getrouwd met Jan Vogelesang (?-1808) en de enige erfgenaam van Abigail Coeck. Op 13 juni 1780 passeert Jan Vogelesang bij notaris Philip Zweers een verkoopakte waarbij het huis met erf De Morgenster aan de Prinsengracht hoek Elandsgracht uit de nalatenschap van Abigail Coeck voor fl. 9950,- wordt overgedragen aan Anthony Louis.

Hoogte Kadijk 12 Hoogte Kadijk 12

Neerlandica drs. Wilhelmina Hendrica (Willy) Schelhaas (1927-2015) is van 1973 tot 2002 eigenaresse van het pand en laat het in die tijd restaureren. In 2001 nam Willy contact op met Stadsherstel met de vraag of Stadsherstel dit pand wilde overnemen. Mevrouw Schelhaas vond het belangrijker dat Stadsherstel het pand zou kopen en restaureren dan dat zij er winst op maakte, en bood het daarom voor een lagere waarde aan dan die in het economisch verkeer. In 2005 werd het pand opnieuw gerestaureerd en zijn er twee woningen in aangebracht.

Hoogte Kadijk 12, gevelsteen Hoogte Kadijk 12, gevelsteen Hoogte Kadijk 12, gevelsteen

Willy Schelhaas was fervent vegetariër en actief als feministe. Zij liet in 1993 twee gevelstenen aanbrengen die samen een eenheid vormen. De tekst op de linkersteen hangt samen met het beeld van de andere steen. ‘Zoals de dorpsomroeper met zijn klingelende bel aan alle dorpsbewoners aandacht vroeg voor zijn boodschap, roept deze haas alle wereldbewoners op.’ Willy verwijst met ‘Voorwaar voorwaar!’ naar de bijbel: Jezus begint met dezelfde woorden zijn oproep om het mensdom te bekeren. De vader van Schelhaas was predikant. De tekst is een pamfletgedicht dat oproept tot vegetarisme van de hand van Willy Schelhaas en gehakt door Tobias Snoep.
Op de rechtersteen, gehakt door Sjuwke Brinkgreve-Kunst, staat een kleine rebus. Een haas met een bel in de hand: de verbeelding van de naam ‘schel-haas’. Naast de haas liggen twee blaadjes sla, een verwijzing naar de grootmoeder van Willy Schelhaas die ‘Slaa’ heette. In 2017 hebben de stenen een opfrisbeurt gekregen.

Meer lezen:
Brinkgreve-Kunst, Sjuwke Maria Laura
Halsgevel
Slegt, Gerbrand
Snoep, Tobias

Voor het laatst bewerkt:

Bronnen:
wikipedia.nl
Het slavenschip Leusden: slavenschepen en de West-Indische Compagnie, 1720-1738, Leo Balai
De 500 Rijksten van de Republiek: Rijkdom, geloof, macht en cultuur, Kees Zandvliet
stadsherstel.nl