Naam: Weesperpoort (brug 263)
Adres: Weesperplein
Architect: -; Bastiaan de Greef; Joan van der Mey; Piet Kramer; -
Bouwjaar: <1661; 1843; 1920; 1939; 1967
Opdracht: -; Amsterdam; Amsterdam; Amsterdam; Amsterdam
Reizigers uit de richting van Weesp maakten al eeuwen gebruik van deze brug over de Singelgracht voor de Weesperpoort. Met de komst van het treinstation Station Amsterdam Weesperpoort in 1843 was het ook tijd voor vervanging van deze brug. Toenmalig stadsarchitect Bastiaan de Greef maakte een ontwerp voor de nieuwe brug.
Aan het begin van de twintigste eeuw maakten nieuwe inzichten en ontwikkelingen aanpassingen noodzakelijk. Stadsarchitect Joan van der Mey van Publieke Werken ontwierp in 1920 een nieuwe brug waarbij gebruik werd gemaakt van restanten van de brug van De Greef. Van der Mey was één van de Amsterdamse School architecten, zodat het niet verwonderlijk is dat de brug hier tekenen van vertoont zoals uitkragende granieten pijlers.
In 1939 werd de spoorbaan met een bocht vanaf het nieuwe Amstelstation aangesloten op de spoorbaan van Amersfoort naar Amsterdam Centraal. Het Weesperpoortstation was overbodig geworden en werd gesloopt, alleen de naam Rhijnspoorplein herinnert nog aan het station. De spoorbaan werd opgebroken en maakte plaats voor de Weesperpoortstraat, later omgedoopt tot Wibautstraat. Aan Publieke Werken werd gevraagd om een nieuwe brug te ontwerpen omdat de verwachting was dat het overige verkeer aanmerkelijk zou toenemen. Piet Kramer was de bruggenarchitect en hij kwam met een brug in de stijl van de Amsterdamse School. De brug was voorzien van beeldhouwwerken, siersmeedijzeren balustrades en een terrasje aan de kant van de Mauritskade. Zijn ontwerp liet een brug zien van 34 meter breed, ook om ruimte aan een tram te bieden.
Bij volgende ingrepen aan de brug zijn delen van het oorspronkelijk ontwerp verdwenen of zo ver opzij geplaatst dat ze nauwelijks nog onderdeel van de brug lijken. Zo waren er nog twee zitjes: aan de zuidoost kant en naast het beeld van de Poorter. Hier stonden ook de namen van de windrichtingen op sluitstenen bij de zuidelijke zitjes gebeiteld. ‘West’ is er nog, maar 'oost' is verdwenen. De twee grote beelden aan de noordzijde, geplaatst op bakstenen zuilen met siermetselwerk, zijn van de hand van Hildo Krop. Deze Poorter en Poortersvrouw herinneren aan de oorspronkelijk functie van het gebied.
Vanaf 1967 werd er opnieuw aan de brug gewerkt. Zuidelijk van de brug werd een viaduct onder het Rhijnspoorplein aangelegd, de oude locomotievendraaischijf verwijderd en er werd gewerkt aan de
constructie van de metro Oostlijn.
Aan de stadszijde werd in 1976 onder de Weesperpoort brug 465 gebouwd. Dit was een voet- en fietstunnel die de Spinozastraat met de Huddekade verbond. Het tunneltje bleek vooral in trek bij zwervers
en drugsverslaafden zodat het begin deze eeuw werd gesloten en deels omgebouwd tot fietswinkel, Fietslab Amsterdam. Het lijkt er op dat de winkel de coronapandemie niet heeft overleefd.
Op de brug heeft enige tijd het standbeeld van F.M.Wibaut, gehakt door beeldhouwer Han Wezelaar, gestaan.
Bronnen:
wikipedia.nl
Piet Kramer. Bruggenbouwer van de Amsterdamse School, Sebas Baggelaar en Pim van Schaik, Stokerkade 2016