Naam: Huis 's Hertogenbosch, De Wildeman
Adres: Dam 11
Architect: -; -; Kok, IJsbrand
Bouwjaar: voor 1590; 1632; 1952
Opdracht: -; Adriaen Pietersz Raep; P.de Boer
Het huis ligt tot 1912 aan de Warmoesstraat 201, van de Dam gescheiden door het bouwblok Vissteeg-Warmoesstraat-Vijgendam-Dam. Met de afbraak van dit bouwblok
komt het huis aan de Dam te liggen, maar behoudt tot 1957 het adres aan de Warmoesstraat. De eerste vermelding van het huis is in 1590 en het heet dan al ‘s Hertogenbossege.
Het huis is dan eigendom van de familie Cloeck en wordt bewoond door Adriaan Pieters uit Vlaardingen. In 1611 koopt Adriaan Pieters, met de bijnaam Raep, driekwart
van het huis van zijn schoonzus Trijn Claesdr. Cloeck. Aannemelijk is dat hij daarmee het hele pand gekocht heeft, omdat het laatste kwart al van zijn vrouw, Maria
Cloeck is. De bijnaam Raep heeft Adriaan gekregen omdat hij voorheen de bewoner/eigenaar was van het huis met de naam Raep. Dat is het huidige huis nummer 15. In de gevel
wordt boven het zoldervenster een raap aangebracht. 1725 is een desastreus jaar. De opschriften 'Anno' en '1725' in de hoekblokken van het fries wijzen op een verbouwing
in dat jaar. Dan worden de ramen naar beneden toe vergroot door het weghakken van de natuurstenen horizontale gevelbanden en ook zijn de bovenhoeken van de gevelsteen
weggehakt.
In 1869 zijn er verbouwingsplannen tot een bierhuis onder leiding van J.H.Schmitz.
In 1892 wordt er, vooral in het interieur, ingrijpend verbouwd.
Het huisje Pijlsteeg 2 vormt nu met Warmoesstraat 201 een geheel maar had als uithangteeken ‘het Weeskint’.
In 1942 is het huis gekocht door P.de Boer. Zijn doel was om het huis met achterhuis, dat aan de Pijlsteeg 2 ligt, te restaureren, waarvoor de architect IJsbrand Kok
de opdracht kreeg. De Boer heeft ook in 1943 de geschiedenis van het pand uitgezocht. De echte restauratie liet tot 1952 op zich wachten. Toen is het pand weer in zijn
17de-eeuwse vorm hersteld. De kruiskozijnen zijn, aan de hand van oude bouwsporen teruggebracht naar de originele afmetingen, waarbij de horizontale natuurstenen banden
weer hersteld zijn. Bij de restauratie in 1952 heeft ook de gevelsteen een schilderbeurt gehad, maar van die schildersbeurt is na 49 jaar vrijwel niets meer terug te
vinden. In 2001 is de steen opnieuw onderhanden genomen.
Bewoners/eigenaren:
1611 Adriaen Pieterszn. Raap (1556–1647), raad en schepen van Amsterdam, was getrouwd met Maria Claesdr. Cloeck (1553-1614). Hij koopt driekwart van het huis van zijn
schoonzus Trijn Claesdr. Cloeck. Aannemelijk is dat hij daarmee het hele pand in bezit heeft, omdat het laatste kwart al van zijn vrouw, Maria Cloeck is. Hij woonde twee
huizen verder in Warmoesstraat 205 in een huis de Raep, nu het hoekhuis van de Damstraat. In 1620 wordt een overeenkomst gesloten tussen Adriaen Pietersz en Hans Pieter
Wybrandszoon, bewoner van Warmoesstraat 203, tot herstel van hun gemeenschappelijke muur. Adriaen Pieterszn. Raap bezat in 1631 een fiscaal vermogen van zo’n 254.000
gulden. Ruim voldoende voor een vernieuwbouw. Volgens een melding in het belastingcahier wordt het huis ‘s Hertogenbosch in 1632 opnieuw gebouwd. De gevelsteen is misschien
nog uit het vorige huis afkomstig. In de gevel wordt boven het zoldervenster een raap aangebracht.
Na 1643 werd het huis bewoond door Pieter Adriaenszn. Raap (1581-1666), de eerste zoon van Adriaen Pieterszn. Raap, bekend als de stichter van het Raepenhofje aan de
Palmgracht, waar ook nog een raap in de gevel staat. Pieter werd benoemd tot stadsthesaurier extraordinaris en stichtte met het geld uit de erfenis van zijn vader het
Raepenhofje aan de Palmgracht voor onderdak aan weduwen en wezen van gereformeerde huize. Wanneer Pieter het huis verlaat wordt niet vermeld.
In 1647 was het huis bewoond door Cornelis Kieft (1589-1652) gehuwd met Annetje Raap (1591–1675), dochter van Adriaen Pietersz. Annetje Adriaensdr. Raap trouwde in 1612
met Jan Jansz Verwout (1587-1619). Uit dit huwelijk werden zeven kinderen geboren. Na zijn overlijden hertrouwde Annetje in 1623 met Cornelis IJsbrantsz Kieft (1589-1652),
zoon van IJsbrand Willems Kieft (1567-1638) en Maria Claasse Boelens (1565-1638). Uit dit huwelijk kwamen acht kinderen voort. De weduwe Kieft-Raap blijf er wonen tot haar
dood in 1675.
Aansluitend wordt het huis bewoond door haar dochter Maritje Kieft (1633-1678) met haar echtgenoot Willem Kennemer (1639-1703). Ook hun dochter Marritie Kennemer woont
er met haar man Willem Lam (1667-?), na zijn overlijden met haar tweede man Jacob Danckersz (?-1725) en ten slotte met haar derde man Leonard Dederiks (getrouwd in 1729).
In 1742 werd het huis in dat jaar bewoond door Bern. la Costa, die een zijdewinkel hield en fl. 650,- huur betaalde.
Op 25 november 1754 verkopen Dederiks’ kinderen het huis op een veiling aan meesterbroodbakker André Fesquet. De levering vindt plaats in januari 1755. Op 26 April
1757 wordt het huis weer verkocht, nu aan Pieter Heurenboom voor fl. 8000,-. Het huis wordt dan bewoond door een ‘glasverkoper’, die er een glaswinkel in heeft.
Na de dood van Pieter Heurenboom brachten diens drie kinderen het huis op 6 december 1762 in publieke veiling, waar het voor fl. 7575.-.- gekocht werd door Johannes Swabel
(?-1771). Er werd toen nog steeds een glaswinkel in gedreven. Tot 1 mei was het perceel verhuurd voor fl. 550,- per jaar en de kelder voor fl. 100,-.
In 1771 werd het huis opnieuw geveild en gekocht door Jannetje Semans, weduwe van Matthys Temmink. Opvallend is de verrassend veel hogere opbrengst, namelijk fl. 13.800,-.
De kelder is nog altijd verhuurd voor fl. 100,- per jaar, het huis is onverhuurd.
In 1806 werd het huis bewoond door Laurens Fuerstein, die fl. 750,- huur betaalde.
In 1942 is het huis verkocht aan P.de Boer, eigenaar van de gelijknamige kunsthandel.
Boven de ingang van het huis aan de Dam heeft van 1930 tot 1960 een beeld gestaan van een man met een grote knuppel en het café/hotel wordt in die tijd ‘de Wildeman’
genoemd. De naam zal echter meer met de likeurstokerij De Wildeman uit de Kolksteeg te maken hebben. Deze was waarschijnlijk een belangrijke leverancier of financier van
het café/hotel. Het is niet duidelijk wanneer de 'Wildeman' herplaatst is. Op foto's uit de 70-er en 80-er jaren komt het beeld weer voor. In 2021 is het duidelijk
afwezig.
Het café heette laatstelijk ‘Yip Fellows’ en was de enige Irish Bar op de Dam waarbij het deel uitmaakt van de Yip-Group van horecauitbater Won Yip. Echter een foto
uit 2022 geeft een tamelijk kaal en leeg pand weer zonder naam.
Bronnen:
30ste jaargang maandblad Amstelodamum architect Ysbrand Kok, Juli 1943.
Amstelodamum jrg. 42, febr. 1962, pag. 41-48, artikel "Het Huis 's-Hartogenbosch" door H. Zantkuyl.
Binnenstad 190, september 2001 VvAB.
wikipedia.nl