Naam: Bijlmerpark
Architect: H.J.Laumanns, Francine Houben
Bouwtijd: 1969-1970, 2009
Opdracht: Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Zuidoost

Centraal in de Bijlmermeer is het Bijlmerpark aangelegd met een oppervlak van 43 hectare. Het park wordt begrensd door de Flierbosdreef, het Gulden Kruispad, de Gooiseweg en de Gaasperdammerweg (A9) en wordt doorsneden door de Karspeldreef. Net als in de andere (Post-) Algemeen-Uitbreidings-Plan-wijken is het groen zeer zorgvuldig uitgewerkt. Het ontwerp is van H.J.Laumanns, hoofdambtenaar bij Groen van Publieke Werken. Uitgangspunt van Laumanns’ ontwerp uit 1971 is het stimuleren van het gebruik van het groene park door het kleinschalig uit te werken om het een menselijke maat te geven. Uiteindelijk wordt er op de uitvoering van de Bijlmermeer flink bezuinigd: Laumanns’ groenontwerp wordt niet volledig uitgevoerd vanwege de bewerkelijkheid en kosten. De beoogde menselijke maat en daarmee de beslotenheid en de gemeenschappelijkheid die de oudere hoven kenmerkten ontbreken. Toch was het een gezellig aangelegd park met veel bosschages doorsneden door waterpartijen waar altijd hazen, konijnen, fazanten, egels en een grote verscheidenheid aan watervogels te vinden waren. Op enkele weiden was ruimte voor groepsgebeuren als het Kwakoe voetbalfestijn. Het park zou echter ook een broeinest van criminaliteit zijn.
Als het park in 2009-2011 aan groot onderhoud toe is ziet het Stadsdeel Zuidoost haar kans om het park rigoureus op de schop te nemen waarbij met medewerking van Francine Houben van het architectenbureau Mecanoo het park een geheel andere invulling krijgt. Ruim de helft van het park wordt gereserveerd voor sportvelden en accommodatie. Verder zijn in de planning opgenomen een speelplek voor jongeren en kinderen, een vlinderheuvel, een magnoliavallei, een bomentuin en waterpartijen. In de bomentuin komen de nationale bomen van de landen waar de inwoners van Zuidoost oorspronkelijk vandaan komen. Tenslotte moeten langs de randen van het Bijlmerpark in de toekomst woningen komen.

Een wervende folder verhaalt enthousiast welke unieke mogelijkheden het park na de renovatie aan de buurtbewoners gaat bieden. Ze kunnen er lange wandelingen maken door het groen, verblijven op zitweides en sporten. Wie de plaatjes beter bekijkt ziet echter wat anders. De renovatie is een grote kaalslag waarbij 8.500 bomen moeten verdwijnen. Volgens het Stadsdeel is dit noodzakelijk vanwege de verzakking van het park wat met grondophoging opgelost gaat worden en de nieuwe functie van waterberging. Hiervoor komt slechts mondjesmaat wat groen terug. In vergelijking met het oude park komt er, naar zeggen, meer diversiteit in de beplanting en meer water, dat kansen moet bieden voor andere plant- en diersoorten. Wat niet wordt verteld is dat het Stadsdeel een grote vrije plaats ingeruimd wenst te zien om jaarlijks het park gedurende de zomer aan Kwakoe ter beschikking te kunnen stellen.
Een indeling in sferen.
Na de herinrichting zal een rondje door het park uiteenlopende sferen en bijzondere plekken opleveren: een natuurpark, een deel met sport en spel, een recreatieweide, magnoliavelden, een uitkijkheuvel en waterpartijen.
Wandel- en fietsroutes.
De verschillende sferen in het park zijn verbonden door brede fiets- en voetpaden. Door dit grote netwerk van paden zijn veel verschillende wandel- en fietsroutes mogelijk. De belangrijkste routes zijn 's avonds en 's nachts verlicht. Onderdoorgangen en bijzondere bomengroepen worden extra verlicht.
Waterberging
Een groot deel van het park is behoorlijk nat. Hier is ruimte voor natuurontwikkeling. De oevers zijn ingeplant met kleurige en geurige beplanting. Behalve voor een mooi romantisch(?) beeld is dit deel van het park belangrijk voor de waterberging van de Bijlmermeerpolder.

Wat is er van de plannen terecht gekomen?
In november 2009 startte de aanplant van bomen waarbij ceders, zwarte elzen, coniferen, krentenstruiken en de moerascipres zijn geplant. Naar het zich laat aanzien hebben de meeste coniferen en cipressen de eerste vijf jaar niet overleefd. Een magnoliavallei is er niet gekomen evenmin als een bomentuin. Wel gerealiseerd is de vlinderheuvel, hoewel dit nauwelijks een heuvel maar meer een beplante uitkijktoren is. Ten zuiden van de Karspeldreef is naast een groot sportveld de waterberging uitgevoerd in de vorm van grote vijvers. Ook ten noorden van de Karspeldreef is een groot sportterrein aangelegd, waarmee beide terreinen ruim de helft van het Bijlmerpark bezetten. Aansluitend tot het Gulden Kruispad is een grote kale zitweide vooral van belang voor het Kwakoefestival. Langs de Flierbosdreef is een groot speelterrein ontstaan met skatebaan en klim- en speelfaciliteiten voor kinderen en afgesloten met een barbecueweide. Slechts op enkele plaatsen staan bankjes en de lange wandelingen nemen maximaal 30 minuten.
In de zomervakantie gaat het park tussen Karspeldreef en Gulden Kruispad geheel dicht vanwege het Kwakoefestival dat dan alle groene vlaktes in gebruik neemt en waarbij de wijde omtrek verplicht is te genieten van hun lievelingsmuziek. Vooral de woonwijk ten zuiden van de Karspeldreef is daar de dupe van door het ontbreken van een geluidremmende bebouwing. Naar we mogen aannemen zijn er vanwege deze geluidsoverlast ook nog geen bouwplannen voor de randen van het park.

De ‘Sport- en spelesplanade’, is een omvangrijke speeltuin ontworpen door Carve in samenwerking met Marie-Laure Hoedemakers. De esplanade omarmt verschillende elementen: een balspeelveld, een speelstrip, de ‘king crawler’, een skatepark en een water- en zandspeeltuin. Een serie gele frames en felroze valvloer maken het speelveld, touwbruggen, uitkijktoren en het schommelveld tot één speelstrip. Marie-Laure Hoedemakers zegt over het ontwerp: "Door de vorm en plaatsing van de verschillende spellocaties is er samenhang maar kunnen kinderen tegelijkertijd binnen hun eigen leeftijdsgroep spelen."
Op 24 oktober 2014 is het Bijlmerpark van naam gewijzigd in Nelson Mandelapark, als eerbetoon aan de in 2013 overleden Zuid-Afrikaanse politicus Nelson Mandela. Burgemeester Eberhard van der Laan heeft de nieuwe naam op de toegangspoort onthuld. Deze toegangspoorten zijn naar ontwerp van Francine Houben en de letters zijn uitgevoerd in haar handschrift.

Rode Palen, bekend als eerste kunstwerk en geplaatst bij het aanloopcentrum. Op de plaats van het aanloopcentrum verscheen de bebouwing van de Vogeltjeswei en moest het oudste kunstwerk van de Bijlmermeer wijken. Na een restauratie werd in het water tussen Bijlmerpark en Vogeltjeswei een nieuwe plaats gevonden. De ruimtestructuur, van Ewerdt Hilgemann uit 1969, bestaande uit vier maal vier rode palen in carré vormen het symbool voor al het bouwmateriaal dat in de Bijlmermeer in de grond zit. In 1998 heeft het na restauratie zijn huidige standplaats gekregen.
'Zonder titel' door Niels Keus uit 1975. Het beeld werd al snel 'dubbeltje op zijn kant' genoemd, een andere bijnaam is ‘de zonnevanger’.
Growing X van Shlomo Koren uit 1976. Koren heeft een grote aversie tegen de compacte massa van de flats. Voor hem was dit een reden een groot werk te maken waar je doorheen kan kijken. De omgeving vraagt dit, is zijn mening. Het idee ontstond een overbrugging over het water te maken.
'Zonder titel' door Evert Strobos, 1976. Een aanduiding (van mogelijk de echte titel): 'de gevouwen paal in het gras van het Kwakoe-terrein'. Bij de herinrichting van het park is de paal in de buurt van het atletiekveld terecht gekomen en wordt ook wel 'paperclip' genoemd.
'Zonder titel' van Kor Heemsbergen uit 1977. Een robuust stalen beeld met keien nabij de Karspeldreef en Huntum bekend als Omegabeeld en als 'Het hunebed'. Op een heuvel van gestapelde blokken Belgisch blauw hardsteen waarin cortenstalen platen in de vorm van de Griekse letter Omega liggen. De geordende regelmaat van de gladde staalplaten vormt een sterk contrast met de ruwe stenen die onregelmatig gestapeld zijn.
Steven van Dorpel (1965-1989) was een veelbelovend voetbaltalent, hij was de eerste speler van SV Bijlmer die een profcontract kreeg. Hij tekende in 1987 op 21-jarige leeftijd bij Volendam. Vanwege zijn talent werd hij de ‘parel van de Bijlmer’ genoemd. Begin juni 1989 vertrok hij met het 'Kleurrijk Elftal' naar Suriname, zijn geboorteland. Het elftal bestond uit profs van in Nederland spelende voetballers van Surinaamse afkomst. Het gelegenheidsteam zou geld inzamelen voor goede doelen in Suriname. De heenvlucht had een tragisch einde, het toestel crashte bij de landing in mistige omstandigheden; 176 inzittenden kwamen om, waaronder Steven van Dorpel. In opdracht van de familie van Van Dorpel, maakte Nelson Carrilho een herdenkingsbeeld. Carrilho: 'Het is een traditioneel beeld geworden. Ik stelde me als doel dat het beeld niet alleen een voetballer in actie zou weergeven, maar dat het ook nog op Steven zou lijken. Er waren wel foto's van hem, maar niet in actie. Ik heb toen samengewerkt met zijn moeder. Die kwam steeds kijken. Bij de onthulling in mei 1992 was men heel enthousiast. Mensen die hem gekend hadden, zeiden, dat het goed te zien was wie het voorstelde'.
Op de gedenkplaat: Ter nagedachtenis van 'de Parel van de Bijlmer' die, samen met andere dierbaren, is uitgevlogen om nooit meer terug te keren. Moge genade, vrede en liefde de jouwe zijn in volle glorie. (Bij de Ruyschstraat, op het 's Gravensandeplein vlakbij het stamcafé van het Kleurrijk Elftal, staat een herdenkingsmonument voor de slachtoffers van de ramp.)
Barbecue gedekt met wereldbol is in 2009 elders in de Bijlmermeer geplaatst in het kader van 'straat van sculpturen'. Deze manifestatie werd van 9 mei tot 11 juli gehouden in de Bijlmermeer. De kunstenaar wordt nergens genoemd.

Het 1200 meter lange hekwerk Home Sweet Home (2010) scheidt het sportpark van het park. Dit kunstwerk is als een kanten keukengordijn rond het sportpark gespannen. In het gevlochten hekwerk zijn zo'n tachtig verschillende patronen en decoraties verwerkt die hun oorsprong vinden in de verschillende culturele achtergronden en door bewoners zijn aangereikt. Door binnen het sportpark alle hekken en tribunes in één kleur grijs uit te voeren krijgt het witte hek de volle aandacht. Het hekwerk is tot stand gebracht door de DeMakersVan.

Rona batho: wij, het volk.
Deze naam gaf de Zuid-Afrikaanse beeldend kunstenaar Mohau Modisakeng mee aan het monument voor Nelson Mandela dat zondag 5 september 2021 in het Nelson Mandelapark in Zuidoost is onthuld door burgemeester Femke Halsema.
De beeldengroep van zeven gefragmenteerde gezichten verbeeldt de trots en het doorzettingsvermogen van de bewoners van het meest multiculturele stadsdeel van Amsterdam. Modikaseng liet zich inspireren door het gedachtegoed van de voormalige president en vrijheidsstrijder. De kunstenaar wilde niet nog een standbeeld toevoegen aan de tientallen beelden van de iconische figuur die over de hele wereld al zijn opgetrokken, maar koos voor een verbeelding van de ubuntu-filosofie (‘I am because you are’) waarmee Mandela na de afschaffing van de apartheid bouwde aan een nieuw, verenigd Zuid-Afrika. De kunstenaar zag een parallel tussen de ambities van Mandela met Zuid-Afrika en de manier waarop in het stadsdeel Zuidoost tienduizenden migranten uit alle windstreken van de wereld een gemeenschap vormen. De gezichten van zijn kunstwerk leende hij van zeven bewoners die model staan voor de anonieme bouwers van die gemeenschap. Op het betonnen platform van de beeldengroep staat een citaat van Mandela: ‘We are human through the humanity of others.’
Samen vormen de losse onderdelen één geheel. Het kunstwerk is levensgroot zodat bezoekers tussen de gezichten door kunnen lopen.

De Bijlmer Bomentuin is een ontwerp voor een arboretum, waarbij de bomen afkomstig zijn uit de circa 140 verschillende landen van herkomst van de bewoners van Amsterdam Zuidoost. In 2001 werd beeldend kunstenares Annelies Dijkman met dit idee winnares van een prijsvraag in Zuidoost. De helft van de bomen wordt in een kas geplaatst. De plattegrond van de Bijlmer Bomentuin bestaat uit één pad dat alle bomen met elkaar verbindt. De kas vormt het middelpunt van de Bomentuin, met de bomen, de verhalen, educatieve projecten etc. Ook is voorzien in een entreegebouw met internationale horeca. Bomen zijn vaak verbonden met volksverhalen, rituelen, maar ook met persoonlijke verhalen en herinneringen. Deze verhalen worden zichtbaar gemaakt in de kas en de tuin en via een website. Bijzonder aspect aan dit kunstproject is de samenwerking met andere disciplines en de wijze waarop bewoners een persoonlijke bijdrage kunnen leveren aan het geheel. Een voorproefje hiervan was al te zien op de tentoonstelling Bomen en Verhalen, in maart 2006, bij CBK Zuidoost. In 2005 heeft het Stadsdeel Zuidoost de intentie uitgesproken de Bijlmer Bomentuin aan te willen leggen in het te vernieuwen Bijlmerpark. Dit heeft geleid tot de oprichting van de Stichting Bijlmer Bomentuin die onder meer een bedrijfsplan heeft gemaakt. Sindsdien is eindeloos aan de plannen gesleuteld, maar een definitief besluit bleef uit. Volgens Jeroen Sprenger, voorzitter van de Stichting Bijlmer Bomentuin, heeft Zuidoost het idee omarmd, om er vervolgens in te gaan winkelen. 'We kregen de vraag of we niet 70 bomen kunnen planten in plaats van 140. Maar dan doe je afbreuk aan het idee.' Het stadsdeel zou de plannen te ambitieus vinden en aanhikken tegen een kas voor tropische bomen en een hek om het bos, maar enige bescherming tegen vandalisme kan geen kwaad. Ook is het stadsdeelbestuur voorstander van het heffen van entree. 'Het is onbestaanbaar dat je in Zuidoost entree vraagt voor een bomentuin. Dan is het niet levensvatbaar.' Stadsdeel Zuidoost heeft in 2010 besloten dat de Bijlmer Bomentuin vooralsnog niet uitgevoerd gaat worden.