Naam: Tivoli Doelen Amsterdam Hotel (Doelenhotel)
Adres: Nieuwe Doelenstraat 24
Architect: J.F.van Hamersveld; J.F.van Hamersveld; W.van Jaarsveld; T.Lammers, Foeke Kuipers; -
Bouwjaar: 1882; 1889; 1905; 1911; 1977
Opdracht: H.F.Hahn; P.Th.Weismantel; Maatschappij tot Exploitatie van het Brack’s Doelenhotel; Maatschappij tot Exploitatie van het Brack’s Doelenhotel; -
Vanaf 1815 was hier ‘Brack's Doelen Hotel’ in de voormalige toren Swijch Utrecht en de Kloveniersdoelen. Dit complex werd in 1882 gekocht door de in Duitsland geboren H.F.Hahn. De aan de overzijde van de straat gelegen schietdoelen kwamen in het bezit van de gemeente die deze in 1896 liet slopen voor de bouw van een kliniek en zusterhuis voor het Binnengasthuis. Met de wereldtentoonstelling van 1883 voor de deur verwachtte Hahn een stroom bezoekers die allemaal wilden overnachten. Hij gaf architect J.F.van Hamersveld van architectenbureau Van Rouendal & Co opdracht tot ontwerp van een geheel nieuw pand in neo-renaissancestijl. De opdracht werd verleend aan het aannemingsbedrijf Oosterink en Schut voor fl. 119.900,-. Anna Alice Martha Hahn legde op 4 juli 1882 de eerste steen. In het gebouw zijn nog enkele originele muren en fundamenten van de Kloveniersdoelen opgenomen. Op de 1ste verdieping is nog steeds een klein deel van het muurwerk van de Doelenzaal, waar de Nachtwacht heeft gehangen, te zien. De buitenzijde van het muurwerk is in het noodtrappenhuis te zien. Deze muur is de 17de-eeuwse buitengevel van het gebouw. In de muur zijn restanten van de originele kruiskozijnen te zien. Ook in de gevel wordt op enkele plekken verwezen naar het verleden. De gevel aan Binnen-Amstel heeft een ingesnoerde driezijdige toren met koepel en lantaarn met aan weerszijden twee naar buiten toe flauw wegdraaiende bouwlichamen van zes vensterassen breed. De toren is op de vierde verdieping voorzien van een klok met aan weerszijden twee levensgrote beelden voorstellende 17de eeuwse kloveniers, in 1883 gebeeldhouwd door Henri Teixeira de Mattos. De geweren of ‘bussen’ van deze kloveniers zijn lang geleden verloren gegaan. Hij maakte ook de gevelsteen met een afbeelding van de toren Swijch Utrecht, ingemetseld aan de kopse kant van het gebouw. De originele gevelsteen Swijch Utrecht bevindt zich in de collectie van het Amsterdam Museum.
H.F.Hahn had een zwakke gezondheid en deed het hotel al in 1886 over aan zijn neef P.Th.Weismantel die er al enkele jaren als chef de réception werkzaam was geweest. Deze was getrouwd met de weduwe
van de bekende Amsterdamse restaurateur L.A.Roetemeijer (-1883). Hierdoor was er voldoende contant om de zaak te kunnen kopen. Een glorieuze tijd brak aan met gasten als de koning van Portugal, keizerin
Sissi van Oostenrijk, koningin Isabelle van Spanje, de kroonprins van Italië en verschillende prinsen van Orléans. Maar ook hertogen van Newcastle en Abercorn, hertogin Adeline van Bedford en
de staatsman Joseph Chamberlain. En dan natuurlijk vorst Herbert von Bismarck en een aantal hoge gasten die deel uitmaakten van het gevolg van de Duitse keizer tijdens diens bezoek aan koningin-regentes
Emma. Een Amerikaanse miljonair wenste de koepel te beklimmen en verbleef er grote delen van de dag om zijn krant te lezen en tekeningen van Amsterdam te maken.
Aan het bezoek van de Oostenrijkse keizerin Elisabeth (Sissi) herinnert het schilderachtige plafond in de Sissi-suite. Zij was in 1884 en in 1885 naar Amsterdam gekomen vanwege haar frêle gezondheid
en dacht genezing te kunnen vinden bij de toenmalige beroemde Amsterdamse arts en masseur dr.Johann Georg Mezger. Maar liefst veertig kamers werden voor haar en haar gevolg gereserveerd en ten
behoeve van haar genezingskuur werd het bad met zeewater gevuld.
In 1889 bouwde Van Hamersveld een wintertuin en verscheen er de serre aan de Binnen-Amstel naar een ontwerp van F.Weismantel. In 1899 wordt het particulier bezit van het hotel beëindigd met de
overdracht in de Maatschappij tot Exploitatie van het Brack’s Doelenhotel. De maatschappij had een werkkapitaal van een half miljoen gulden. Directeur-generaal was H.Jos. In 1905 volgde er een
verbouwing door W.van Jaarsveld. In 1911 werd er opnieuw verbouwd door Theo Lammers en Foeke Kuipers.
Van het interieur zijn de vestibule en het trappenhuis nog in de oorspronkelijke 19de-eeuwse staat met grijs geaderde witmarmeren trappen en vloeren rond een tot het dak reikende vide. Het
decoratieve schilderwerk is gemaakt door Gerrit Hendrik Heinen.
Om de naam 'Swych Utrecht' niet verloren te laten gaan is in het hotel, op nagenoeg dezelfde plaats als waar ooit de toren stond, nu de ontbijtzaal gevestigd. Van hier is er een prachtig zicht
op de Amstel en de Kloveniersburgwal.
Op 5 en 6 juni 1964 verblijven de Beatles in het hotel waar ze de gehele eerste verdieping ter beschikking hebben. Hun gastheer is Maup Caransa, dan eigenaar-directeur van het doelenhotel. tVanuit de ontbijtzaal betreden ze de steiger om aan boord te gaan van een
rondvaartboot en zo hun zegetocht door de Amsterdamse grachten te beginnen tijdens hun Europese tournee. Ze waren zich waarschijnlijk niet bewust van het feit dat het Doelenhotel de oorsprong was
van de rondvaartboten van Amsterdam. De allereerste rondvaartboot van de stad, De Tourist, voer vanaf 1909 vanaf het hotel.
In 1977 is het tijd voor een uitgebreide restauratie en renovatie. Er komen nieuwe badkamers, nieuwe technische installaties en de brandveiligheidsvoorzieningen worden aangepast.
Krasnapolsky koopt het hotel in 1997. Met de overname van de Krasnapolsky Group in 2000 door de Spaanse hotelketen NH Hotels werd het Doelen Hotel onderdeel van deze groep, onder de naam NH Doelen.
In 2016 werd het hotel geheel gerenoveerd en heropend onder de naam NH Collection Doelen. Sinds 2023 valt het onder het Portugese Tivoli Hotels & Resorts, een onderdeel van Minor Hotels.
Bronnen:
wikipedia.nl
amsterdamopdekaart.nl
mb Ons Amsterdam 1978 blz 2 H.J.M.Roetemeijer
monumenten.nl