Naamherkomst: De Reestraat is genoemd naar de hertensoort. De naam herinnert aan de huidenhandel, die hier voor de aanleg van de straat, en later in het nabijgelegen zuidelijk deel van de Jordaan was geconcentreerd. De straat maakt deel uit van de winkeliersvereniging 'De Negen Straatjes'.
Naam: De Swarte Laers, Ree Rust
Adres: Reestraat 8
Architect: -; -; H.F.Rappange; Erwin Spijker
Bouwjaar: ca.1620; 1763; 1981; 2016
Opdracht: Volckert Jansz; Elizabeth de Groot; Stadsherstel; Riverland Coöperatief
Het huis staat op de grond die de uit Antwerpen afkomstige crudener Daniël Mostart (1559-1627) in 1615 kocht op de hoek van de Keizersgracht met de Reestraat. Hij deelde de drie erven aan de gracht overdwars in vieren: zo kwam de voorzijde aan de Reestraat te liggen in plaats van aan de gracht. In 1620 werd het huidige erf Reestraat 8, met een breedte van 16 voet en lang 60 voet, gekocht door Volckert Jansz (ook bekend als Hansz). Ten westen van dit erf had hij ook al van de weduwe Nanningh Claes de With twee erven gekocht. Volckert is geelgieter of messinggieter en gehuwd met Trijntge Bogaerts. Hij laat het erf bebouwen. Het is niet aannemelijk dat hij in het huis is gaan wonen. Het is namelijk terug te vinden dat hij opdrachtgever is voor de bouw van meerdere huizen, onder meer Herengracht 234 en Herengracht 236.
Het huis waar ‘De Swarte Laers’ uithangt wordt in 1645 in opdracht van de Weesmeesters verkocht. Verkoopster is de weduwe Trijntge Bogaerts, die geld nodig heeft voor zichzelf en haar
vier minderjarige kinderen. Het huis brengt fl. 6404,- op. Het huis ten westen, het huidige nummer 10, met gemeenschappelijke muren en loden goten, blijft in bezit van Trijntge Bogaerts.
Koper is schoenmaker Harman Schrijver, tot dan de huurder. Hij woonde al vanaf zijn trouwen in 1624 in de Reestraat.
Harman Schrijver was getrouwd met Elsje Losenhuys. Na hun beider overlijden verkopen de erfgenamen van Elsje in 1669 het huis aan Jacob Pergens (1595-1681), heer van Vosbergen en
bewindhebber der West-Indische Compagnie kamer Amsterdam voor fl. 5600,- contant. Pergens is een vermogend man die in 1674 wordt aangeslagen voor een vermogen van fl. 260.000,-.
Hij woont met zijn derde vrouw Leonora Bartolotti van den Heuvel (1630-?), kleindochter van de schatrijke bankier die het Bartolottihuis aan de Herengracht 170-172 liet bouwen, aan de
Herengracht 160. Zijn dochter, uit zijn eerste huwelijk met Anna Boudaen Courten (1599-1621), Maria Magdalena Pergens krijgt Reestraat 8 bij de boedelscheiding van haar vader in 1682
toebedeeld. In 1688 verkopen zij en haar echtgenoot Roeland heer van Kinschot (1624-1701) het huis.
Nieuwe eigenaar voor fl. 5920,- is Jan Hermansz van Couverden.
Het duurt nu 75 jaar voor de eerstvolgende kwijtschelding in 1763 plaats vindt. De erven Van Couverden verkopen het huis voor fl. 6325,- aan Elizabeth de Groot, weduwe van Otto Jansz.
Zij verkoopt het huis binnen twee jaar met winst: Jan van der Hulst betaalt fl. 7300,-. Het huis is rond 1763 grondig verbouwd en kreeg toen een fraaie, sobere klokgevel in Lodewijk
XV-stijl, met een gebogen lijstvormig fronton klokgevel ‘daer de Rhee in de gevel staet’, met kuif als gevelbekroning. Bij de restauratie werd de benaming ‘Ree Rust’ in de vulling van
het fronton teruggevonden, met de afbeelding van een rustend ree. Ook de houten onderpui werd hersteld. Bij de restauratie werd ook de 17e-eeuwse puibalk met pengaten in de achtergevel
aangetroffen.
Eind 18de en begin 19de eeuw vinden we in het pand achtereenvolgens een timmermanswinkel, een chirurgijn, drogist, schoenmaker en zilverkashouder gevestigd. Vanaf 1836 keert de rust
terug met de komst van een banketbakkerswinkel met een bakkerij in het achterhuis. Deze winkel is tot 1916 hier gevestigd. De eerste banketbakker in 1836 was H.J.Wesler, tevens suikerwerker
van beroep. In 1850 deed hij zijn winkel over aan P.van Millingen. Na 27 jaar werd Wilhelm Wijnand (1848-1927) in 1877 de laatste banketbakker in de zaak. Hij heeft waarschijnlijk
omstreeks 1880 het winkelinterieur veranderd. De winkelruimte kreeg een U-vormig aangebrachte betimmering met uitstalkasten die passend werden gevonden voor het uitstallen van luxe gebak,
bonbons en verfijnde suikerversnaperingen in de stijl van een 19e-eeuwse Duitse Konditorei of Franse patisserie.
In 1889 verhuisde Wijnand van de wijk GG, Oude Looiersstraat 492 naar de bovenliggende woning met zijn vrouw Anna Catharina Kroon (1851-1899), zoon en twee dochters, onder wie Antje,
geboren in 1879. Is deze Antje Wijnand de Rosa uit het boek ‘Kees de Jongen’ van schrijver Theo Thijssen? In het deels autobiografisch boek is te lezen dat Kees, als 12-jarige, op zijn laatste
schooldag wordt gekust door Rosa. Zij woont in ‘die beroerde drukke Reestraat’ boven een winkel ‘waar ze die kleine chocoladelettertjes van vijf cent verkochten’. En wellicht is de boekhandel
vanwaar Kees op afstand naar Rosa keek, Scheffer & Co die tussen 1890-1893 was gevestigd aan de Reestraat 17. Wilhelm hertrouwt in 1900 met Dina Varangot (1879-1960).
In 1915 komt het pand in eigendom van de Insulaire Hypotheekbank te Zierikzee. Het huis heeft dan de volgende indeling: een winkel met kamer, op de eerste verdieping een voor- en achterkamer
met keuken, op de voormalige zolder, nu tweede verdieping, een kamer en werkruimte en in het achterhuis een bakkerij met op de eerste en tweede verdieping elk een kamer die in gebruik zijn
bij de gebruikers van de begane grond. Na het vertrek van de banketbakkerij zijn er een kleermaker en tien jaar later een winkeltje met koloniale waren gevestigd.
In 1949 wordt mevrouw Konings eigenaresse van het pand. Zij laat de voorgevel herstellen en de kap vernieuwen. Vanaf dat jaar is er een kruidenierswinkel van De Spar gevestigd, die in 1959
wordt overgenomen door de familie Van den Burg. Na overlijden van haar man in 1966 zet de weduwe de winkel voort tot zij in 1979 vanwege gezondheidsredenen moet stoppen.
Stadsherstel kocht het pand in 1981 op een moment dat restauratie dringend noodzakelijk was.
In 2016 volgt een grote renovatie waarbij de bewegwijzering door het hotel wordt aangepast en ruimten opnieuw worden ingericht en gedecoreerd onder leiding van architect Erwin Spijker en binnenhuisarchitect Jacu Strauss. Op de begane grond bevindt zich de entree naar restaurant Jansz, vernoemd naar de eerste opdrachtgever van het pand. Boven zijn vergader- en dinerzalen de ‘Copper Study’.
Bronnen:
wikipedia.nl
stadsherstel.nl
delpher.nl
Maandblad Amstelodamum 57 (1970), blz.98