Naam: SaLVs hVIC DoMVI
Adres: Herengracht 619
Architect: Adriaen Dortsman
Bouwtijd: 1669, 19de eeuw, 1921/1927, 2007
Opdracht: Jan Six I, -, Bank Mendes Gans N.V., Bank Mendes Gans N.V.
Bewoners:
1669-1709
Zijdewever Jan Six, vrijheer van Wimmenum (1618-1700), schepen in 1667, 1672, 1688-1699, in de raad 1679-1700 en burgemeester in 1691, koopt bij de uitgifte in 1665 twee stadserven (18 en 29) in park D.
Voor de bouw van een dubbelhuis is dit bij nader inzien geen goede keus en zo verkoopt Jan Six erf 29 en koopt hij erf 17 van de schavenmaker Joris Manuelsz Mannas. Deze heeft er fl. 2.200 voor betaald,
terwijl Six in 1664 voor erf 18 slechts fl. 1.800 betaalde. Verder koopt hij aan de Amstelstraat nog de erven 24 en 25 om de bouw van een koetshuis mogelijk te maken. Op dit terrein wordt door de architect
Adriaen Dortsman een 14,71 m breed dubbel huis gebouwd. De bouw van het huis kost fl. 22.528 waarvan Dortsman fl. 535,- opstrijkt. De rekeningen zijn nog altijd in het bezit van de familie Six.
Dortsman wordt bij de bouw terzijde gestaan door meester-timmerman Andries Fransz Walraven.
Jan Six (1618-1700) was een nakomeling van een vermogende zijdewever en lakenverver. Hij was verzamelaar, dichter en toneelschrijver en beschermheer van verschillende kunstenaars, onder wie Rembrandt en
Joost van den Vondel. Hij bewonderde Rembrandt en gaf hem verschillende opdrachten. Ook leende hij hem geld: duizend gulden, zonder rente. In 1647 maakte Rembrandt een ets van Six als dichter en in 1654 een
expressief portret, een schilderij dat nog steeds in het bezit van de familie Six is. Six was erg rijk, maar kon niet goed met geld omgaan. Zijn moeder arrangeerde daarom in 1654 een degelijk huwelijk voor
hem met de dochter van de orthodoxe burgemeester en geneesheer dr.Nicolaas Tulp. De relatie met Rembrandt werd verbroken en de schuldbrief werd doorverkocht. Six bekleedde sinds zijn huwelijk diverse ambten
in stadsbestuur. In 1691, hij was toen 73 jaar, werd hij tot burgemeester benoemd. Jan Six was getrouwd met Margaretha Tulp (1634-1709). Ze hebben elf kinderen gekregen waarvan slechts vier in leven zijn
gebleven. Deze kinderen zijn Nicolaas (1662-1710), Margaretha (1666-1718), Jan (1668-1750) en Maria (1669-1709).
Na het overlijden van Jan Six in 1700 werd in verschillende stappen een boedelbeschrijving gerealiseerd. Hierbij waren een bibliotheek met ruim 1900 titels, een groot aantal schilderijen, waaronder een groot
aantal familieportretten, en een wapenverzameling. Veel schilderijen worden op 6 april 1702 in het huis geveild om de door hem gemaakte schulden af te lossen.
1739-1742 huur
Mr.Harman Hendrik van de Poll (1697-1772), in de raad 1723-1748, schepen in 1725, burgemeester in 1745 en directeur van de Sociëteit van Suriname (1727-1750) huurt het huis. Hij is in 1720 getrouwd met
Margaretha Trip (1699-1778) dochter van de op de Herengracht tegenover de Korsjespoortsteeg wonende mr.Jacobus Trip (dat is Herengracht 52, 54 of 56), raad bij de Admiraliteit van Amsterdam. Dit echtpaar
heeft drie inwonende zoons en woont later op Herengracht 473. In 1742 bedroeg de huur fl. 1.850 per jaar. De zonen zijn mr.Jan van de Poll (1721-1801) in 1746 getrouwd met Anna Maria Dedel die na 1761 op de
Herengracht 433 woont, mr.Jacobus van de Poll (1724-1807) in 1746 getrouwd met Cornelia Jacoba Wolters die na 1763 op Herengracht 338 woont en Harmen van de Poll (1728-1751) in 1749 getrouwd met Margaretha
Clara Berewout die in 1740 postmeester voor de helft van het Hamburgs Postcomptoir (Nieuwezijds Achterburgwal, nu Spuistraat, ter hoogte van brouwerij De Hooiberg) wordt.
1748-1766
Gillis Valckenier (1681-1766) is door vererving eigenaar van Herengracht 615, 617 en 619.
1766-1789
Dochter Anna Maria Valckenier (1715-1789) erft het huis in 1766. Zij is de weduwe van de in 1747 overleden Jan Philippe du Quesne, koopman op Italië en de Levant. Het huis blijft verhuurd.
1773-1782 huur
Het huis wordt bewoond door mr.Johan Maurits van Pabst, heer van Bingerden (1740-1824), secretaris 1769-1795, geadeld in 1815 en sinds 1773 getrouwd met Sara Agatha Hop (1753-1776), dochter van mr.Jacob Hop,
heer van La Lecq, Lekkerkerk en Zuidbroek, die sinds ca.1760 op de Herengracht zuidzijde bij de Reguliersgracht woont.
1789-1819
Na de dood van Anna Maria Valckenier gaat het huis naar haar beide zoons, de kooplieden en assuradeurs Jan Philippe du Quesne, heer van Bruchem (1746-1795), raad in 1787 en Gillis du Quesne, heer van
Cillaarshoek (1747-1820), in de raad 1787-1795, schepen in 1788. Zij erven ook de buurhuizen 615 en 617.
Ca. 1796-1797 huur
1808-1809 huur
Mr.Willem Anne baron van Spaen la Lecq (1750-1817) directeur der domeinen, maar vooral bekend als genealoog en de eerste president van de Hoge Raad van Adel. Hij is sinds 1773 getrouwd met Anna Bentinck,
vrouwe van Zalk en Veecaten (1757-1818). In de periode 1808-1809 was hij adviseur van koning Lodewijk Napoleon.
1815 huur
Bewoner is Gerrit Verdooren van Asperen (1757-1824) uit Bergen op Zoom, benoemd tot vice-admiraal in 1814 omdat hij zich heeft onderscheiden als commandant van 's-Lands Schip van Oorlog ‘Delft’. Hij gaat in
1816 met zijn vierde vrouw Wilhelmina Maria Haack op zijn buitengoed Doorens-Lust onder Oost-Souburg wonen, zijn weduwe woont later op Herengracht 584.
Tijdens de zeeslag bij Kamperduin moest kapitein Verdooren wegens een te grote overmacht en op dringend verzoek van zijn bemanning de strijd staken. Zijn schip was al tot wrak geschoten. Nadat hij al zijn
papieren verzwaard met een kanonskogel over boord had gegooid heeft hij zijn vlag gestreken. Even later werd hij met een groot deel van zijn bemanning overgebracht naar het Engelse schip Monmouth. Tijdens
de gevangenschap die hierop volgde heeft hij de belangen van de Hollandse krijgsgevangenen behartigd.
1817-1822 huur
De huurder is koopman S.Christian, lid van de firma S.Christian & Camp.
Na de dood van Gillis du Quesne, die het aandeel van zijn ongetrouwde broer heeft geërfd, wordt 619 ten overstaan van notaris mr.Th.M.de Man in 1820 voor fl. 20.300 door zijn erfgenamen verkocht. De
erfgenamen zijn: zijn tweede vrouw Johanna Adriana Haack (1773-1829), Gerbrand Elias (1792-1847), mr.Pibo Antonius Brugmans, Jan Philippe du Quesne en ds.Petrus Haack.
1820-1822
Koper van het huis is de rentenier Johannes Ruis van Leeuwen getrouwd met Anna Louisa Pool.
1822-1846
Vervolgens word het op 21 oktober 1822 ter bewoning gekocht door Anthony Luden (1795-1846), hij woonde daarvoor op Herengracht 257. Hij betaalt op 2 april 1823 de koopprijs ten overstaan van
notaris mr.Joh.Commelin.
1846-1881
Na zijn dood gaat het pand met het erachter gelegen koetshuis en stal aan de Amstelstraat naar zijn weduwe kunstschilder Jkvr.Hermanna Aleida toe Laer en zijn dochter Susanna Antoinette Adelaïde Luden
(1820-1881) die er blijven wonen. De dochter, aan wie het pand in 1852 wordt toegewezen, is dan getrouwd met mr.Louis Charles Désiré van Dijk (1824-1860). Ze wonen er in en sterven kinderloos.
1881-1907
Na het overlijden van de weduwe Van Dijk wordt het pand in 1881 door haar erfgenamen voor fl. 96.200 verkocht aan de in Almelo geboren notaris mr.Jacob Frederik Wertheim (1837-1907) zwager en neef van
Abraham Carel Wertheim die inmiddels op Herengracht 615 woont. Hij gaat er wonen en heeft er zijn notariskantoor.
1908-1919
In 1908 wordt het huis toegewezen aan de weduwe van Wertheim, Mathilda Salomonson (1841-1919), die er met haar zoon, notaris Hendrik Wertheim, blijft wonen.
1919-heden
In 1919 wordt het huis door Hendrik Wertheim, getrouwd met Maria Sophia Elisabeth Hijmans, en zijn zuster Cornelia Johanna Sara Wertheim, getrouwd met Mr.Lodewijk Ernst Visser, voor fl. 180.000 verkocht aan
de NV Bankierskantoor Mendes Gans & Co. Als directeuren van deze NV treden bij de aankoop op Marius Johannes Heybroek, Karel Lansberg namens Hendrik Salomonson Mauritsz en als commissarissen André
Hijmans en Julius Louis Gans. Deze instelling vestigt zich in het huis en laat het in 1921, 1926 en 2007 verbouwen/restaureren waarbij het souterrain en de eerste verdieping als kantoor worden ingericht.
Bank Mendes Gans & Co (BMG)
Als de in Amsterdam geboren Julius Louis Gans (1863-1928) in 1883 zijn makelaarskantoor Gans & Co. in Amsterdam opricht, handelt hij voornamelijk in buitenlandse effecten, wissels en coupons. Zes jaar later, op 23 mei 1889,
treedt Isaak Mendes (van joods-Portugese afkomst) toe als zijn partner. Kort daarna wordt de bedrijfsnaam veranderd in Mendes Gans & Co. In 1911 verandert Mendes Gans van een effectenbedrijf in een bank met
een banklicentie van De Nederlandsche Bank. Dit is noodzakelijk om de portefeuilles zelf te mogen beheren. Het bedrijf heeft als doel de uitoefening van het bankbedrijf in de breedste zin van het woord. De
kernactiviteiten is hoofdzakelijk het beheren van beleggingsportefeuilles van welgestelde Nederlanders.
Voor de nazibezetting in de Tweede Wereldoorlog vlucht Isaak Mendes in de meidagen van 1940 naar Zuid-Frankrijk, waar hij voor het einde van de oorlog op 70-jarige leeftijd in armoede sterft. Julius Gans is
al in 1928 op 65-jarige leeftijd overleden. Het bedrijf gaat dan door een moeilijke tijd, maar door de gestage Amerikaanse penetratie op de Europese markten na de oorlog krijgt Dow Chemical interesse in een
goede Europese bank. In 1963 krijgt het 40% van de aandelen in handen. In de decennia daarna komen de resterende aandelen in handen van Philips Finance Company, een onderdeel van Philips en Manufacturers
Hanover Trust, het huidige JP Morgan Chase & Co. Deze grote aandeelhouders sturen BMG in de richting van liquiditeitsmanagement als specialisatie wat voor hun als wereldwijd opererende bedrijven heel
belangrijk is. Het effectenbedrijf wordt dan afgestoten naar de ING. Tussen 1996 en 1997 koopt ING 97% van alle aandelen en in 1998 treden de medewerkers van BMG in dienst van ING. Drie jaar later wordt
besloten het aandeel BMG van de beurs te halen, waarmee de AEX een van zijn duurste en oudste aandelen verliest. Inmiddels werken 170 mensen voor BMG en heeft het een omzet van rond de 50 miljoen per jaar.
Na 1960 heeft de bank ook Herengracht 615-617 in gebruik genomen en in 2009 is Herengracht 621 als kantoor toegevoegd.
Bronnen:
wikipedia.nl
prabook.com/web/paolo.busti
wikiwand.com/en/Paolo_Busti
onlinelibrary.wiley.com
en.wikipedia.org/wiki/Paul_Busti
tacotichelaar.nl theophile-cazenove
crookedlakereview.com 99hollandland.html
amsterdamsegrachtenhuizen.info