Adres: Herengracht 615-617
Architect: -, -
Bouwtijd: 1674, 1768
Opdracht: Jacob van Alderwerelt, Jan Wouter Valckenier

Herengracht 615-617 is gebouwd als dubbelhuis op twee kavels van elk 7,45 m. breed. Opdrachtgever in 1674 is Jacob van Alderwerelt, zoon van Jan van Alderwerelt van Herengracht 60-68 en Keizersgracht 85. Evenals bij zijn vader komt boven de deuren een Sphara Mundi (een wereldbol). Hij gebruikt de huizen als woon- en pakhuizen.
In 1768 wordt mr.Jan Wouter Valckenier eigenaar en hij laat een verbouwing uitvoeren waarbij de gevel wordt gewijzigd naar een indeling met vijf traveeën in een Lodewijk XV-stijl. Het wordt een gevel met middenrisaliet onder een rechte triglyfenlijst en met een gesneden fronton. In het fronton ruimte voor de familiewapens van Valckenier en Neurenbergh. Het is één van de eerste panden met een groot driehoekig fronton in de 18de eeuw, een herleving van het 17de-eeuwse classicisme. De hardstenen onderpui met deuren in hun omlijstingen van 1676 blijven ongewijzigd.
De twee dakkapellen zijn van ongeveer 1800 evenals de empire snijramen. In het interieur het trappenhuis met trapbaluster en marmeren gang (marmeren vloer en lambrizering maar daarboven marmerbeschildering op stuc) in Lodewijk XVI-stijl, Verder is er een stijlkamer met witmarmeren schouw in Lodewijk XV-stijl (1767).

Bewoners

1674-1677 Jacob van Alderwerelt (ca.1621-1677) getrouwd met Geertruid Schouten. Uit dit huwelijk werden vier dochters geboren. Na zijn dood erven twee dochters dit complex.
1677-1717 Geertruid van Alderwerelt, getrouwd met Wijnant Blaeupot, en Johanna van Alderwerelt, getrouwd met Pieter Michielsz Blok worden eigenaren. Johanna en Pieter Blok worden ook eigenaar van Herengracht 93 en 95.
1717-1738 Emerentia Valckenier en mr.Jacob Cornelis Backer hebben de huizen gekocht. Zij zullen er niet gaan wonen. Emerentia woont al in het naastliggende huis Herengracht 619, Jacob Backer is uit de stad verbannen.
1738-1766 Gillis Valckenier wordt via vererving eigenaar van de huizen en behoudt deze tot zijn overlijden in 1766.
1766- Door vererving komt mr.Jan Wouter Valckenier in bezit van de huizen 615 en 617 en hij betrekt Herengracht 617 samen met zijn vrouw Rebecca Jacoba van Neurenbergh.
1871 is Abraham Carel Wertheim (1832-1897), bankier filantroop en politicus, bewoner van Herengracht 615. Hij is getrouwd met Rosalie Marie Wertheim (1838-1909).
Zijn bank, Wertheim & Gompertz., staat aan de Amstelstraat 30. Wertheim vervulde functies in minstens 30 verenigingen en instanties. Hij was mede verantwoordelijk voor de oprichting van de Stoomvaartmaatschappij Nederland (SMN), de modernisering van de Koninklijke Fabriek voor Stoom- en andere Werktuigen en de stichting van het Burgerziekenhuis in de Linnaeusstraat. Hij is één van de stichters van het Concertgebouw en betrokken bij herbouw van de Stadsschouwburg. Samen met Samuel Sarphati richtte hij de Nationale Hypotheekbank op en de Nederlandsche Crediet en Depositobank. Hij was in 1871 betrokken bij de oprichting van de Amsterdamsche Bank (met Duits kapitaal) aan de Herengracht 597. Als politicus was hij lid van provinciale staten en had zitting in de Eerste Kamer. Een monument te zijner ere staat in het naar hem genoemde Wertheimpark.
Ongeveer 1940 is Reclamebureau Van Alfen in 615 gehuisvest. Zij laten een wandschildering ‘Odysseus en de Sirenen’ aanbrengen door Nicolaas Wijnberg. De huidige status van de wandschildering is onbekend.
Na 1960 is het dubbelhuis in gebruik genomen door Bank Mendes Gans (BMG) die al sinds 1919 gevestigd is op 619.

Meer lezen:
Alderwerelt, van, Jacob: Herengracht 64; Herengracht 68
Alderwerelt, van, Jan: Herengracht 60; Herengracht 62; Herengracht 64; Herengracht 66; Herengracht 68; Keizersgracht 85
Backer, Jacob Cornelis
Bank Mendes Gans
Odysseus
Sirene
Valckenier, Emerentia: Herengracht 619; Kloveniersburgwal 29;
Valckenier, Gillis: Herengracht 531; Herengracht 619; Kloveniersburgwal 47;
Wijnberg, Nicolaas

Voor het laatst bewerkt: